ΣYN - ΣΥΡΙΖΑ. Το παράδοξο της ευρύτητας

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΤΖΗΣΩΚΡΑΤΗ

Αν θα προσπαθούσε κανείς να περιγράψει σχηματικά τον προβληματισμό ενός/μίας αριστερού/ής, που παρακολουθεί τα μετεκλογικά τεκταινόμενα στον Συνασπισμό και στον ΣΥΡΙΖΑ και συμφωνεί γενικά με το σύστημα των απόψεων της ανανεωτικής πτέρυγας, θα διαπίστωνε: Μια πορεία προς την ίδια κατεύθυνση με την αναζήτηση των πολιτικών αιτιών της ήττας στις ευρωεκλογές -γραμμή, επιλογές και πολιτικές συμπεριφορές-, που άνοιξε ο Αλέκος Αλαβάνος, με τον ιδιαίτερα τραυματικό τρόπο της παραίτησης/ανάκλησης. Ταυτόχρονα μια ριζική διαφωνία με τις απόψεις του ιδίου για τα περί «κόκκινης κάρτας για την Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ», τα περί «εκλογής αντιπροσώπων, εκλογής συλλογικής ηγεσίας» καθώς και τα περί «μοναδικού κέντρου διεύθυνσης» στη γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ.

Από την άλλη, μια κατά το μάλλον ή ήττον συμφωνία με τις επαναλαμβανόμενες, μέχρι τώρα, δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα περί «συμμαχικού σχήματος» ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς κάρτα μέλους, χωρίς ανάδειξη ηγεσίας μέσα από συνεδριακό σώμα κ.λπ. κ.λπ. Αλλά, ταυτόχρονα, και μια πλήρη διαφωνία στη διακηρυγμένη αντίληψή του ότι η πολιτική γραμμή της τελευταίας περιόδου ήταν κατά βάση η ορθή και ενδεδειγμένη και γι’ αυτό, παρά το «κάτω από τις προσδοκίες μας εκλογικό αποτέλεσμα», με αυτή συνεχίζουμε κάνοντας οργανωτικού χαρακτήρα διορθώσεις, στη… λειτουργία των τάσεων, των κομματικών οργανώσεων, εκλέγοντας νέα Πολιτική Γραμματεία κ.λπ. κ.λπ.

Δεν υπάρχει ουδεμία αμφιβολία πως ο πολιτικός μας χώρος βιώνει μια κρίση πολλαπλών επιπέδων. Δεν θα μπορούσε να γινόταν και διαφορετικά μετά από μία, πρωτοφανή για την ιστορική του διαδρομή, μικρότερη εκλογική καταγραφή στις ευρωεκλογές από τις αμέσως προηγούμενες βουλευτικές. Θα ήταν σημαντικό λάθος αν επιχειρούσαμε στο όνομα μιας οιονεί προεκλογικής περιόδου να μη δώσουμε στους εαυτούς μας, συλλογικά, τη δυνατότητα ενός πολιτικού αναστοχασμού, τουλάχιστον για τα δύο τελευταία χρόνια.

Συμπορευόμαστε, τα τελευταία έξι χρόνια, με ένα ιδιότυπο πολιτικό συνεργατικό σχήμα, τον ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα συμμετέχουν σε αυτόν δώδεκα συλλογικότητες και ένας σημαντικός αριθμός ανέντακτων της αριστεράς. Αναζητώντας τα αίτια της πρόσφατης ήττας μας, καλοπροαίρετα πολλοί/ες σύντροφοι/ισσες θέτουν ως προαπαιτούμενο, ως μη αμφισβητούμενη αυταξία την ενότητα της αριστεράς. Από εκεί και πέρα αναζητούν το τι έφταιξε, το τι πρέπει να διορθωθεί.

Υποστηρίζω ότι η ιδέα «να τα δούμε όλα από την αρχή» δεν πρέπει να είναι μια απειλή, αλλά μια πραγματικά δημιουργική προσπάθεια. Επιδιώκουμε, πάντα ως Συνασπισμός, την ενότητα δυνάμεων της αριστεράς, πολλαπλά διαιρεμένης, όχι απλά  και μόνο για να αποκτήσει ένα κρίσιμο μέγεθος, αλλά για να προωθήσει ένα πολιτικό σχέδιο. Στο πολιτικό σχέδιο, που συντίθεται από προγραμματικές θέσεις, πολιτικές προτάσεις και μεθόδους προώθησής τους, δεν είναι δεδομένο ότι μπορούν να συμφωνούν όλοι, όλα τα υπάρχοντα πολιτικά σχήματα και συλλογικότητες. Ούτε η συμφωνία αυτή θα είναι δεδομένη και στο διηνεκές. Στο όνομα της αναγκαίας και χρήσιμης, ιστορικά, ενότητας της αριστεράς, δεν είναι δυνατόν να κάνουμε… σκόντο και να παραβλέπουμε την ουσία. Την πολιτική στόχευση.

Η σχέση Συνασπισμού - ΣΥΡΙΖΑ διέπεται και από ένα… παράδοξο. Το ονομάζω το παράδοξο της ευρύτητας. Ποτέ μέχρι τώρα ένας κεντρικός σχηματισμός (για τα ελληνικά δεδομένα βλέπε, ΚΚΕ, ΕΔΑ, ΚΚΕ εσωτερικού) δεν προχωρούσε σε ένα συμμαχικό σχήμα (βλέπε ΕΑΜ, ΠΑΜΕ, ΣΥΜΜΑΧΙΑ, ενιαίος ΣΥΝ)  υποχρεωμένος να… «στενέψει» το πρόγραμμά του και τις πολιτικές του θέσεις. Τα συμμαχικά σχήματα είχαν πάντα πιο «ευρύχωρες» θέσεις που θα μπορούσαν να αγκαλιάζουν και να καλύπτουν ευρύτερα ακροατήρια. Συνήθως, με όρους τρέχοντες και γεωγραφικούς, ανοίγονταν προς τα… δεξιά (δεξιότερα του κεντρικού σχηματισμού). Στον ΣΥΡΙΖΑ αυτό συμβαίνει στα υπόλοιπα έντεκα πολιτικά σχήματα, εκτός του ΣΥΝ. Όλοι μπορούν να ισχυριστούν ότι συμμετέχουν σε ένα «μετωπικό σχήμα» ευρύτερο πολιτικά από αυτά, και άρα δεν πάνε με το μάξιμουμ των θέσεών τους. Ο ΣΥΝ όμως όχι! Συμμετέχει σε έναν σχηματισμό «στενότερο» πολιτικά, προγραμματικά από αυτόν τον ίδιο! Ως πολιτική-προγραμματική πρόταση είναι ευρύτερος του… μετωπικού σχήματος στο οποίο συμμετέχει!!!

Για του λόγου το αληθές! Το προγραμματικό κείμενο του ΣΥΡΙΖΑ, που εμφανίστηκε ως περιληπτικό, επί τα χείρω, των 15 σημείων, καθώς και η ευρωδιακήρυξη ήταν κείμενα στα οποία καταγράφονταν οι κοινοί τόποι των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, που διαμορφώνουν αυτό που ονομάζουν ως «αντισυστημική και αντικαπιταλιστική αριστερά». Και από την πλευρά μας, ως όλος Συνασπισμός, δεν έχουμε διατυπώσει τίποτα που να διαψεύδει ή να θέτει εν αμφιβόλω τον αυτοπροσδιορισμό αυτόν του ΣΥΡΙΖΑ!

Οι ιδιομορφίες στην πολιτική ζωή υφίστανται. Ουδέν μεμπτόν! Οφείλουμε όμως να τις αναγνωρίζουμε και αναγνωρίζοντάς τις να μην φαντασιωνόμαστε ότι θα μπορούν να ισχύσουν και να εφαρμοστούν  οργανωτικοπολιτικά σχήματα άλλων ιστορικών σχημάτων, άλλου βεληνεκούς και εύρους. Το παράδειγμα του ΕΑΜ, που τελευταία χρησιμοποιείται, είναι βέβαιο ότι αντενδείκνυται, γιατί ως συμμαχικό σχήμα είναι στον… αντίποδα του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ.

Επιστρέφοντας και πάλι στα τρέχοντα πολιτικά ζητήματα. Επειδή όλοι/ες συμφωνούμε ότι οι πολιτικοί σχηματισμοί είναι αναγκαίοι για να εξυπηρετούν πολιτικές και πολιτικά σχέδια και όχι τα τελευταία να προσαρμόζονται-ακρωτηριάζονται προκειμένου να χωράνε όλοι -εντελώς σχετικό αυτό-, δεν θα ήταν σκοπιμότερο στον Συνασπισμό, στη δημιουργική αυτή περίοδο του αναστοχασμού, να αναδείξουμε τους κεντρικούς μας  άξονες και να ξαναδούμε αν είναι δυνατόν και με ποιες δυνάμεις του υπάρχοντος ΣΥΡΙΖΑ μπορούμε να προχωρήσουμε τη νέα περίοδο;

Ως ανανεωτική πτέρυγα, αποτιμώντας τα αποτελέσματα των εκλογών, έχουμε αναδείξει και τα πεδία όπου πρέπει να επικεντρώσουμε την πολιτική μας στόχευση μπροστά και στις ιδιαιτέρως κρίσιμες επερχόμενες βουλευτικές εκλογές.

Σχηματικά υπογραμμίζουμε την ανάγκη για:

- Επανασύνδεση με τις μεγάλες ανανεωτικές, σύγχρονες και δημοκρατικές αρχές που γέννησαν τη δική μας αριστερά.

- Αριστερό ευρωπαϊσμό με διεκδικήσεις και προτάσεις για θεσμική συγκρότηση της Ε.Ε.

- Μεγάλη στροφή στην πολιτική και κοινωνική παρέμβαση. Νέο αριστερό μεταρρυθμισμό.

- Αναζήτηση των πραγματικών συγκλίσεων ανάμεσα στις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, όπως αυτές εκφράζονται και δρουν στην κοινωνία μας. Δική μας εναλλακτική πρόταση εξουσίας, στηριγμένη σε μια νέα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία.

- Πολιτικό προσανατολισμό προς μια στρατηγικού χαρακτήρα συμμαχία με τους Οικολόγους Πράσινους.

Είναι εντελώς προφανές ότι στο πεδίο αυτό θα ήταν απολύτως γόνιμη και η πλέον οξεία αντιπαράθεση.

Θα ήθελα να ελπίζω ότι η ΚΠΕ του Συνασπισμού, που συνεχίζεται την ώρα που διαβάζονται οι γραμμές αυτές, προς μια τέτοια κατεύθυνση θα κινείται…

* Ο Δ. Χατζησωκράτης είναι μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ