Η αριστερά ως μέρος της συστημικής κρίσης

Της ΑΛΚΜΗΝΗΣ ΨΙΛΟΠΟΥΛΟΥ


Τελικά ο σεισμός ήταν μεγάλος και οι μετασεισμοί κινδυνεύουν να καταστρέψουν ένα μεγάλο μέρος του οικοδομήματος που λέγεται σύγχρονη αριστερά στην Ελλάδα.


Το εκλογικό αποτέλεσμα προκάλεσε ένα ντόμινο εξελίξεων  που έχει ως κατάληξη αυτό που είπε ο Αλαβάνος, «πρέπει να τα δούμε όλα από την αρχή».


Είναι φανερό ότι η κρίση αυτή δεν είναι ούτε κρίση ηγεσίας -όπως ήταν αυτή του ΠΑΣΟΚ πριν ένα χρόνο- ούτε κρίση οργανωτική ή πολιτική, όπως λένε τα στελέχη της Ανανεωτικής πτέρυγας. Είναι κρίση δομική και προϋπήρχε του εκλογικού αποτελέσματος. Είναι συστημική.


Κατά τη γνώμη μου, η κρίση που περνάει η παγκόσμια κοινότητα είναι ανθρωπιστική. Δηλαδή έχει να κάνει με το ίδιο το μοντέλο που έχει επιλέξει ολόκληρο το ανθρώπινο είδος για να πορευτεί, να εξελιχθεί και να βελτιώσει συνολικά τη ζωή του πάνω στον πλανήτη. Είναι επίσης κρίση περιβαλλοντική-οικολογική, αν και αυτοί οι όροι είναι πλέον παρωχημένοι για να εκφράσουν τα χαρακτηριστικά του εκφυλισμού που βιώνουν όλες οι ανθρώπινες κοινωνίες απ' άκρου εις άκρον του πλανήτη.


Είναι τέλος κρίση κοινωνική. Προφανώς, οι κοινωνίες μας που είναι τα κύτταρα του συλλογικού ανθρώπινου σώματος, είναι οργανωμένες πάνω σε λάθος βάση.


Στηρίζονται στη θεοποιημένη οικονομική ανάπτυξη που θεωρείται ότι μπορεί να παρέχει στον άνθρωπο καταναλωτικά αγαθά. Τα προβλήματα της κρίσης του συστήματος θεωρείται ότι είναι οικονομικά. Οι ηγεσίες της Δύσης, αλλά και τα πολιτικά κόμματα και οι κοινωνίες, στέκονται στο δίλημμα, ελεύθερη-ασύδοτη αγορά ή κρατικός παρεμβατισμός-σοσιαλδημοκρατία.


Και τα δύο αυτά συστήματα, όμως, δοκιμάστηκαν  και απέτυχαν.


Και τα δύο αυτά μοντέλα στηρίχτηκαν και στηρίζονται σε ένα βασικό δόγμα: οικονομία και ανάπτυξη.


Οι δύο αυτές λέξεις λατρεύονται περίπου ως οι σύγχρονοι θεοί. Και λατρεύονται από όλες τις πολιτικές παρατάξεις, τη δεξιά, τη σοσιαλδημοκρατία αλλά και την αριστερά. Λατρεύονται όμως επίσης και από τις σύγχρονες κοινωνίες.


Η αριστερά βάζει το ερώτημα, τι μοντέλο ανάπτυξης θέλουμε, και προσπαθεί να δώσει απάντηση για ένα διαφορετικό μοντέλο που φέρει το κοσμητικό επίθετο «αειφόρος». Μιλάει επίσης για ένα «σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία» χωρίς να μπορεί να διαφοροποιήσει αυτό το όραμα από αυτό της σοσιαλδημοκρατίας.


Από την άλλη πλευρά, οι κοινωνίες έχουν εθιστεί σε έναν τρόπο ζωής που είναι φανερά αυτοκαταστροφικός. Είναι κοινωνίες της υπερκατανάλωσης, ιδιαίτερα οι κοινωνίες των μεγαλουπόλεων, οι λεγόμενες αστικές κοινωνίες, τις οποίες υπηρετεί το υπάρχον σύστημα αστικής δημοκρατίας.


Η θεοποίηση του μοντέλου της ανάπτυξης και της οικονομίας έχει οδηγήσει στη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση που έχει βιώσει από καταβολής του το ανθρώπινο είδος. Στο όνομα της ανάπτυξης το ζωικό και φυτικό βασίλειο, ακόμα και το ανθρώπινο δυναμικό στις χώρες της Αφρικής και της Ασίας, λογίζονται ως καταναλωτικά προϊόντα, ως αναλώσιμα είδη.


Το μεταναστευτικό πρόβλημα είναι ένα από τα συμπτώματα αυτού του μοντέλου. Το ίδιο και οι επιδημίες, οι εκφυλιστικές ασθένειες.


Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τον ΣΥΝ, τον ΣΥΡΙΖΑ και το γενικό μαλλιοτράβηγμα που χαρακτηρίζει ολόκληρη την αριστερά -και όχι μόνο σήμερα, αλλά εδώ και χρόνια;


Μεγάλη. Η αριστερά είναι μέρος αυτής της συστημικής κρίσης γιατί παραμένει προσκολλημένη στα δόγματα της ανάπτυξης και της οικονομίας, έστω και δαιμονοποιώντας τα.


Η επιτυχία των Οικολόγων-Πράσινων, αλλά και τα υψηλά ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ στην αρχή της θητείας του νεαρού προέδρου του ΣΥΝ, σηματοδοτούν μια ελπίδα, μια επιθυμία, για ένα διαφορετικό μοντέλο, όχι ανάπτυξης ή οικονομίας, αλλά modus Vivendi των ανθρώπινων κοινωνιών.


Πιστεύω ότι δύο πρέπει να είναι τα νέα στοιχεία πάνω στα οποία θα πρέπει να ενσκήψει η Αριστερά για να διαμορφώσει ένα νέο μοντέλο ανθρώπινης ζωής πάνω στον  πλανήτη. Το ένα, να επιστρέψει ο άνθρωπος στη φύση το γρηγορότερο, αξιοποιώντας δημιουργικά τις νέες τεχνολογίες, ως  συμπληρωματικές και όχι ανταγωνιστικές της φυσικής διαδικασίας. Το δεύτερο, να εγκαταλείψει άμεσα  κάθε μοντέλο ανάπτυξης και να στρέψει  τους ανθρώπους ξανά πίσω στις μικρές ευέλικτες και αυτοσυντηρούμενες κοινότητες.


Το  επόμενο βήμα, είναι να διερευνήσουμε με ποιο μηχανισμό, με ποιο μοντέλο κομματικού ή συλλογικού φορέα θα μπορέσει η αριστερά να κατακτήσει τους στόχους της.


Προφανώς όχι με τους αντιδημοκρατικούς κλειστούς παρωχημένους μηχανισμούς, με τους οποίους λειτουργεί μέχρι σήμερα.


Η καταπάτηση των εργασιακών σχέσεων, η κατάχρηση δημόσιου πλούτου και η διαφθορά, είναι σε τελική ανάλυση μέρος της ανθρωπιστικής κρίσης, την οποία αδυνατούν να αντιμετωπίσουν οι κομματικοί μηχανισμοί, τα συνδικάτα αλλά και τα επιμέρους κινήματα, γιατί είναι  αποσπασματικά και τυφλά, χωρίς καθοδήγηση, χωρίς μια αριστερά να δώσει ένα νέο όραμα για την ανθρωπότητα, μακριά από λατρείες ή δαιμονοποιήσεις.

 
eXTReMe Tracker