Χρήστος Λάσκος: Συνεννόηση στη βάση των συνεδριακών αποφάσεων

Συνέντευξη στη ΔΑΦΝΗ ΣΦΕΤΣΑ

Η αντιμετώπιση της κρίσης "περισσότερο και από πρόγραμμα, θέλει σχέδιο για να αγγίξουμε τις ψυχές των ανθρώπων", σημειώνει στη συνέντευξή του στην "Κυριακάτικη Αυγή", ο Χρήστος Λάσκος, μέλος της Π.Γ. του Συνασπισμού, συμπληρώνοντας πως ο χώρος της ριζοσπαστικής αριστεράς μπορεί να αντιστρέψει το κλίμα, αρκεί να υπάρχει "σταθερότητα σε αξίες, αποφασιστικότητα να πληρώσουμε το αρχικό κόστος που απαιτείται". Σε σχέση με τα τελευταία γεγονότα στον ΣΥΝ εκτιμά πως η "ανακούφιση" μετά την ΚΠΕ δεν ακουμπά τη βάση, εκφράζοντας την άποψη ότι χρειάζεται έκτακτο συνέδριο με καταστατικό χαρακτήρα, "για μια μεγάλη στροφή στα θέματα δημοκρατικής λειτουργίας του κόμματος", ενώ χαρακτηρίζει τη συζήτηση για τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ παράδοξη: "Η απόδοση της ιδιότητας του μέλους, με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από αυτό, είναι αυτονόητη".

* Πώς βλέπετε την επόμενη μέρα για τον Συνασπισμό μετά την ολοκλήρωση των εσωτερικών διαδικασιών;

Νομίζω πως η εντύπωση της «ανακούφισης» μετά την τελευταία ΚΠΕ αντιστοιχεί στην πραγματικότητα μόνο στα «υψηλά κλιμάκια» του κόμματος και αμφιβάλλω αν ακουμπάει τη βάση. Τα μέλη του κόμματος δε θεωρώ πως πήραν πειστικές απαντήσεις σε όσα τους απασχολούν. Σε μια περίοδο που θα έπρεπε να έχουμε τη σαφέστερη δυνατή αποτύπωση εκτιμήσεων και προτάσεων, επιλέχθηκε, εσφαλμένα κατά τη γνώμη μου, μια γραμμή «σύνθεσης» και «συνεννόησης», η οποία απονεύρωσε την αποτίμηση των όσων μας συνέβησαν. Αφέθηκε, έτσι, εκτός, π.χ., η αναγκαία σκληρή κριτική σε πρακτικές και συμπεριφορές από μέσα από το κόμμα που πολύ μας έβλαψαν. Στο τέλος, βέβαια, «σύνθεση» δεν επήλθε, γιατί είναι άτοπο να συντεθούν τα απολύτως ανταγωνιστικά, όπως, π.χ., σχετικά με το ζήτημα της κυβέρνησης. Το αποτέλεσμα, ωστόσο, ήταν ένα κείμενο απόφασης πολύ κάτω από τις προδιαγραφές της πλειοψηφίας των δύο τελευταίων συνεδρίων. Από την άλλη, τι σημαίνει «συνεννόηση»; Υπάρχει άλλη συνεννόηση από την τήρηση και μη υπονόμευση των συνεδριακών και, γενικότερα, των κομματικών αποφάσεων;

* Ποια ζητήματα, κατά τη γνώμη σας, πρέπει να επιλύσει το Διαρκές Συνέδριο το φθινόπωρο;

Το Διαρκές Συνέδριο έχει ως ύλη τη συμβολή του ΣΥΝ στο εκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Από την ίδια του τη σύγκληση, λοιπόν, αδυνατεί να συζητήσει τα μεγάλα και χρονίζοντα προβλήματα του κομματικού μας φορέα. Η γνώμη μου είναι πως χρειάζεται ένα Έκτακτο Συνέδριο, που θα έχει και καταστατικό χαρακτήρα, για μια μεγάλη στροφή στα θέματα δημοκρατικής λειτουργίας του κόμματος. Μη ξεχνάμε, άλλωστε, πως χρωστάμε ένα Καταστατικό Συνέδριο, αυτό που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2009 και δεν τελείωσε ποτέ -πρώτο επεισόδιο και προανάκρουσμα όσων εκφυλιστικών έμελλε να παρακολουθήσουμε μετά τις πρόσφατες Ευρωεκλογές. Εναλλαγές, γυναικεία συμμετοχή, επαγγελματικός μηχανισμός, ο μισθός των αιρετών μας, η παρουσία στα ΜΜΕ και πολλά ακόμη είναι υπερώριμο να ρυθμιστούν. Σημειώστε πως ήδη έχει αμφισβητηθεί εμπράκτως μία από τις ελάχιστες αποφάσεις που είχαμε προλάβει να πάρουμε τότε, αυτή που αφορά τον περιορισμένο αριθμό θητειών των βουλευτών.

* Το τελευταίο διάστημα άνοιξε με ένταση η συζήτηση για τον ρόλο των τάσεων. Πώς μπορεί ο ΣΥΝ να συνδυάσει τη δημοκρατική λειτουργία με την ενιαία έκφραση δημόσιου λόγου;

Η συζήτηση για τις τάσεις είναι διαρκής. Και πολλά από όσα τους καταμαρτυρούνται είναι έτσι και χειρότερα. Προφανώς, ωστόσο, τάσεις θα υπάρχουν και είναι καλύτερα παρά να υπάρχουν κρυφές φράξιες -μηχανισμοί. Το ζήτημα είναι να λειτουργούν δημιουργικά για το κόμμα, δηλαδή, εν τέλει, δημοκρατικά. Να τι θέλω να πω. Η Ανανεωτική Πτέρυγα εκφράζει, κατά τη γνώμη μου, ένα υπαρκτό, στο πλαίσιο της σημερινής αριστεράς, μεταρρυθμιστικό, σοσιαλδημοκρατικό εν πολλοίς ρεύμα, ενώ το Κοκκινοπράσινο Δίκτυο ένα αντίστοιχο κομμουνιστικό, ιδιαίτερα επηρεασμένο από τις «ευαισθησίες» της νέας αριστεράς και των νέων κοινωνικών κινημάτων. Καλώς υπάρχουν και η συμβολή τους είναι μεγάλη. Αρκεί να μην είναι σύστημα εξουσίας ή κόμμα μέσα στο κόμμα. Δεν μπορώ πράγματι να καταλάβω τι είναι μια τάση, η οποία δεν έχει παράξει μια επεξεργασία εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Όπως αδυνατώ να καταλάβω τι σημαίνει τάση να κάνει εκδήλωση σε ξενοδοχείο με έναν ομιλητή και χωρίς να ακολουθεί συζήτηση. Το Κοκκινοπράσινο συζητάει πάντοτε δημόσια και ανοιχτά, προαναγγέλλει τις «διαδικασίες» του στα κομματικά έντυπα και λόγο έχει κάθε συντρόφισσα και σύντροφος που παρίσταται. Τον τελευταίο μήνα στις τέσσερις ανοιχτές συναντήσεις που έγιναν στην Αθήνα πήραν μέρος και λόγο εκατοντάδες άνθρωποι: τους μισούς και παραπάνω δεν τους ήξερα προσωπικά.

* Το Κοκκινοπράσινο Δίκτυο στην τροπολογία του, στην τελευταία ΚΠΕ, έκανε λόγο για “πολιτικά δικαιώματα μέλους” στο πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ. Πώς εξειδικεύεται η θέση σας αυτή;

Κοιτάξτε, αυτή η ιστορία κινείται πλέον στο όριο του παραδόξου. Η απόδοση της ιδιότητας του μέλους, με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από αυτό, είναι αυτονόητη. Δηλαδή, αν δεν είναι μέλη τα... μέλη του ΣΥΡΙΖΑ τι είναι; Όντα ειδικού τύπου; Υπάρχουν ήδη εξειδικευμένες προτάσεις, όχι μόνο από εμάς, αλλά από όσο ξέρω και από συντρόφους του Αριστερού Ρεύματος. Αυτές οι προτάσεις τις επόμενες μέρες θα πρέπει να αρχίσουν να δημοσιοποιούνται, ώστε το σύνολο του κόσμου του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ -κι όχι κάποιοι ειδικοί επιτετραμμένοι μόνο- να πάρει μέρος στη συζήτηση, να επιχειρηματολογήσει, να πειστεί και να πείσει. Η τροπολογία, στην οποία αναφέρεστε θέτει τα αυτονόητα για ένα δημοκρατικό πολιτικό φορέα, έστω κι αν δεν πρόκειται για κόμμα: ψηφοφορίες, πλειοψηφίες, εκλογή αντιπροσωπευτικών σωμάτων...

* Το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ είναι η μετατροπή του σε ενιαίο κόμμα;

Δεν ξέρω τι θα συμβεί μεσοπρόθεσμα. Είναι πιθανό, υπό συνθήκες, το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ να είναι η μετεξέλιξή του σε ενιαίο κόμμα. Σήμερα, όμως, δεν αντιμετωπίζουμε αυτό το ενδεχόμενο. Είναι τέτοιο το έλλειμμα δημοκρατίας που συναντάμε σε όλα τα επίπεδα της λειτουργίας του, που το επιτακτικό είναι να απαντήσουμε σε αυτό. Για να σταματήσουμε να προσβάλλουμε ένα σημαντικό αριθμό αγωνιστών, που αντιμετωπίζονται ως οπαδοί, μάλλον, παρά ως σύντροφοι και συντρόφισσες.

* Πριν ένα χρόνο, οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς ήταν στο προσκήνιο της πολιτικής ζωής. Σήμερα, η ακροδεξιά ατζέντα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τα γεγονότα. Τι πήγε στραβά;

Αυτό που άλλαξε είναι η εμφάνιση της κρίσης. Η πρώτη κοινωνική απόκριση σε αυτήν -και όχι μόνο στην Ελλάδα- φαίνεται να είναι προς τα δεξιά. Είναι η πρώτη, όμως. Από μας εξαρτάται να ωθήσουμε σε μια αριστερή απόκριση. Δεν είναι εύκολο, δεν είναι αδύνατο. Απαιτεί σοβαρότητα, εμμονή, σταθερότητα σε αξίες, αποφασιστικότητα να πληρώσουμε το αρχικό κόστος που απαιτείται. Απαιτεί, περισσότερο και από «πρόγραμμα», σχέδιο για να αγγίξουμε τις ψυχές των ανθρώπων. Εκεί, προς το παρόν, κυριαρχεί, η δεξιά και η ακροδεξιά. Στη δυνατότητα να παρέχει σαφείς εικόνες φόβου, πολύ σαφέστερες από τις εικόνες ελπίδας, που μέχρι τώρα παράγουμε εμείς. Πρόκειται για έναν πρωτίστως ιδεολογικό αγώνα. Είμαστε μόνοι πολιτικά στο μέτρο που, δυστυχώς, η σοσιαλδημοκρατία έχει προσχωρήσει στις αγοραίες δυνάμεις εδώ και δεκαετίες. Ο νεοφιλελευθερισμός απέτυχε απολύτως ως οικονομικό πρόγραμμα, η λατρεία της ιδιωτικότητας, όμως, την οποία έφερε, μένει ακλόνητη. Στον κλονισμό της παίζεται μεγάλο μέρος του παιχνιδιού. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις του πρόσφατου παρελθόντος φάνηκε πρακτικά πως μπορούμε να τα καταφέρουμε. Μπορούμε και τώρα.