Εκλογική μάχη χωρίς ενωτικό κλίμα

ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΑΠΠΑ*

Τακτικισμοί και  έλλειψη συγκεκριμένων κανόνων  λειτουργίας στον ΣΥΡΙΖΑ τροφοδότησαν την πολιτική πολυγλωσσία και τη μείωση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης ανάμεσα στις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ανάμεσα στις τάσεις του ΣΥΝ.

Στην εκλογική μάχη μπήκαμε με αυτό το κλίμα. Οι δημοσκοπήσεις κατέγραφαν τη θεαματική υποχώρηση μας.

Το μεγάλο μας πλεονέκτημα, η ανιδιοτελής ενωτική μας προσπάθεια, είχε δεχθεί στη συνείδηση του λαού, μεγάλο πλήγμα.

Από το σημείο αυτό, κάθε κίνηση του οποιουδήποτε, βρισκότανε στον μεγεθυντικό φακό της αμφισβήτησης, όχι μόνο για τη διαφορετικότητα ή την απόχρωση της άποψης, αλλά κυρίως για την ειλικρίνεια της.

Στο κλίμα αυτό συνέβαλαν, ασφαλώς, μια σειρά ενέργειες που τροφοδότησαν το κλίμα μειωμένης εμπιστοσύνης.

Η αμφισβήτηση του δημοψηφίσματος για τις πρώτες θέσεις του ψηφοδελτίου και η αυτοανακήρυξη ως ικανότερου ενός συντρόφου, δεν είναι μόνο έξω από την κουλτούρα της αριστεράς, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση τροφοδότησε το κλίμα δυσπιστίας ανάμεσα στις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν ήταν όμως μόνο αυτό.

Η επιλογή να δοθεί η μάχη κυρίως για την εσωτερική κατάσταση της χώρας, μετακίνησε το πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης στο πεδίο που ήθελε το ΠΑΣΟΚ και εξαφανίστηκε η ευθύνη του  για θεμελιώδεις επιλογές που προκάλεσαν την εξελισσόμενη κρίση.

Το γεγονός όμως αυτό δεν ήταν κάτι που μας ξέφυγε.

Υπήρξε μια συνειδητή επιλογή που προερχόταν από την αδυναμία να υπάρξει μια προωθητική σύνθεση για την ευρωπαϊκή μας πολιτική και για πολύ συγκεκριμένους στόχους.

Μπλεχτήκαμε σε ένα πλαστό δίλημμα: με το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς ή με την Αντικαπιταλιστική και ακυρώσαμε μια δουλειά ετών, που έχει δώσει συγκεκριμένα θετικά αποτελέσματα και την οποία  μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε.

Δεν αναφέρομαι βέβαια στην εκλογική διακήρυξη, η οποία ήταν πολύ κατώτερη των δυνατοτήτων μας. (Όταν υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές ανάμεσα σε συνεργαζόμενες δυνάμεις, δεν τις κουκουλώνεις μέσα σε παραλυτικές ισορροπίες, αλλά τις διατυπώνεις με σαφήνεια μπροστά στον λαό).

Αναφέρομαι όμως και σε κατακτήσεις των κινημάτων στην Ευρώπη, όπως είναι η «Χάρτα Δικαιωμάτων», η οποία αγνοήθηκε πλήρως, ίσως διότι η παγκοσμιοποίηση θεωρείται από κάποιους μύθος.

Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις όπου στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αρθρογραφούσαν απαξιωτικά για το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Εκδηλώσεις αποφασισμένες με κόστος που θα καταβαλλόταν από το ΚΕΑ δεν πραγματοποιήθηκαν.

Δεν εκλήθη ούτε ένας από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στην κεντρική μας συγκέντρωση.

Μετά από μεγάλο κόπο ανακοινώθηκαν τα μηνύματα των ηγετών της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και τη στιγμή που η εθνική γραμματέας του Κ.Κ. Γαλλίας έστελνε μήνυμα υποστήριξης, ο συντονιστής του ΣΥΡΙΖΑ από την εξέδρα της κεντρικής συγκέντρωσης ανακοίνωνε ότι στη Γαλλία προνομιακός σύμμαχός μας είναι το ανταγωνιστικό προς το ΚΚΓ ψηφοδέλτιο της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, το οποίο φυσικά δεν μας είχε στείλει μήνυμα.

Τα βιντεοσκοπημένα μηνύματα του προέδρου του ΚΕΑ και των άλλων ηγετών της Ευρωπαϊκής Αριστεράς δεν προβλήθηκαν ποτέ και πουθενά.

Τα στελέχη του ΚΕΑ και της επιτροπής ευρωπαϊκής πολιτικής δεν χρησιμοποιήθηκαν πουθενά, ούτε καν σε μια περιοδεία.

Δεν θα ήθελα να συνεχίσω με πλήθος άλλων περιπτώσεων που κυρίως αναιρούσαν τον πυρήνα της ύπαρξης του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή τη συνεργασία.

Το φαινόμενο αυτό αποδιάρθρωνε την αναγκαία συνοχή μας και από τον λαό εισπράττοταν ως μια διαρκής μάχη παραγόντων που νοιάζονται περισσότερο για τις θέσεις.

Γενικά χαρακτηριστικά του εκλογικού αποτελέσματος

Ο μεγάλος νικητής των εκλογών είναι η αποχή.

Πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρουσιάστηκε με ένταση σε αυτές τις εκλογές.

Δεν πρέπει να βιαστούμε να το χαρακτηρίσουμε συνολικά ως συντηρητικό φαινόμενο.

Η κύρια αιτία βρίσκεται στα μεγάλα δημοκρατικά ελλείμματα της Ε.Ε. και στο αίσθημα αδυναμίας που αισθάνονται οι πολίτες προκειμένου να επηρεάσουν τις αποφάσεις της.

Σε σχέση με τον ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ αναλογεί ευθύνη στον βαθμό που δεν κατορθώσαμε να αναδείξουμε την ενωτική εναλλακτική λύση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Δεν ισχυρίζομαι ότι θα κατορθώναμε να αλλάξουμε το πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης, ούτε ότι ήταν εύκολο να πετύχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα με την ανάδειξη των ευρωπαϊκών μας πολιτικών.

Κάτι τέτοιο θα ήταν αυθαίρετο.

Αυτό που όμως είναι σαφές είναι πως το κυρίως αντικείμενο ήταν οι ευρωεκλογές και εμείς οφείλαμε να επικεντρωθούμε κυρίως στα ζητήματα ευρωπαϊκής πολιτικής. Όμως η επιλογή μας ήταν διαφορετική.

Ο δεύτερος κερδισμένος ήταν η ακροδεξιά.

Το φαινόμενο αυτό ήλθε να επιβεβαιώσει ότι σε περιόδους κρίσης, αν δεν υπάρχουν ορατές πολιτικές διεξόδου, ενισχύονται τα αμυντικά σύνδρομα των πολιτών και η εθνική περιχαράκωση.

Πρόκειται για το κατ’ εξοχήν συντηρητικό φαινόμενο.

Το οποίο δεν αντιμετωπίσαμε. Νομίζω ως μάθημα για το μέλλον πρέπει να δούμε τη διεθνή και παγκόσμια οπτική των φαινομένων και να απαντήσουμε με στρατηγικές που να υπερβαίνουν τα σύνορά μας.

Οπτικές ευρωπαϊκές και γιατί όχι και παγκόσμιες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μετανάστευση.

Το πρόβλημα αυτό δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σε εθνικό επίπεδο.

Όχι μόνο διότι η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα, αλλά διότι οι χώρες που το δημιουργούν είναι οι αποκαλούμενες πλούσιες χώρες με την καταλήστευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών του τρίτου κόσμου, με τη στήριξη που διαχρονικά παρέχουν σε αυταρχικά καθεστώτα και με τους πολέμους που προκαλούν σε αυτές τις περιοχές.

Εμείς όμως δεν αναδείξαμε ή τουλάχιστον δεν αναδείξαμε με επάρκεια αυτήν τη διάσταση παραμένοντας μόνο στο πεδίο των δικαιωμάτων τους στις χώρες υποδοχής.

 

 

Ταύτα και εμμένω

Οι προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας δεν μας επιτρέπουν καθυστερήσεις.

Ο ΣΥΝ και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν απολέσει το ακροατήριο τους.

Τη συνοχή τους έχουν τραυματίσει.

Ο ΣΥΝ έχει εγκρίνει με μεγάλη πλειοψηφία το πρόγραμμα του και με μεγάλη επιμονή έχει οικοδομήσει τις στρατηγικές του συμμαχίες τόσο στο εσωτερικό της χώρας με τον ΣΥΡΙΖΑ, όσο και στο ευρωπαϊκό πεδίο με το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Είναι η ώρα να νοικοκυρέψει και τα του οίκου του.

Είμαστε το κόμμα που έχουμε ως στρατηγικό στόχο τον σοσιαλισμό με ελευθερία και δημοκρατία. Που έχουμε επιλέξει το δημοκρατικό δρόμο για  τον σοσιαλισμό.

Δεν νοείται καμιά παρέκκλιση από το πεδίο της δημοκρατίας, από την υπεράσπιση και διεύρυνση των δημοκρατικών δικαιωμάτων, τόσο στο γενικό πολιτικό πεδίο, αλλά πολύ περισσότερο στο εσωτερικό μας.

Την επιλογή μας αυτή συμμερίζονται τα περισσότερα και πιο σημαντικά κόμματα στην Ευρώπη, γι’ αυτό και η θέση μας μέσα στο ΚΕΑ είναι κάτι περισσότερο από ουσιαστική.

Αυτά τα ιδεολογικά και πολιτικά θεμέλια του ΣΥΝ, όχι μόνο δεν τίθενται σε διαπραγμάτευση, αλλά έχουμε χρέος να τα θέτουμε σε δοκιμασία μέσα στον λαό καθημερινά.

Αυτό σημαίνει ότι δεν ρευστοποιούνται, ούτε τίθενται υπό αναίρεση μέσα στα συμμαχικά σχήματα που λειτουργούμε, τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ, όσο και στο ΚΕΑ.

Ούτε φυσικά ζητάμε από κανέναν άλλο κάτι τέτοιο.

Αυτό που οφείλουμε όλοι μαζί είναι να εμπεδώσουμε τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ μας, προκειμένου  να εξασφαλίσουμε την κοινή μας δράση.

Αυτό σημαίνει σαφείς κανόνες, σημαίνει ισοτιμία όλων των μελών ανεξάρτητα από την ιδιαίτερη ευθύνη που ο κάθε ένας χρεώνεται.

Ουδείς μέσα στον ΣΥΝ αλλά και στον ΣΥΡΙΖΑ δεν δικαιούται να είναι πιο ίσος από τους άλλους και πολύ περισσότερο δεν μπορεί στο όνομα των ανέντακτων, κάποιοι να αυτοχρίζονται αυτόκλητοι εκπρόσωποί τους.

Οι ανένταχτοι είναι ανένταχτοι από επιλογή τους.

Αυτό είναι απολύτως σεβαστό.

Συναντιούνται στο ΣΥΡΙΖΑ όπως συναντιόμαστε όλοι για την κοινή μας δράση, εφ’ όσον συμφωνούμε.

Αν επιθυμούν κάτι περισσότερο από την κοινή δράση μπορούν να ενταχθούν σε ένα από τα πολλά σχήματα του ΣΥΡΙΖΑ.

Η έννοια του μέλους του ΣΥΡΙΖΑ καταργεί την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της κάθε συνιστώσας, επί της ουσίας καταργεί τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η διεθνής εμπειρία αλλά και η εμπειρία στο ΚΕΑ καταδεικνύει ότι δεν είναι απλά ανέφικτο να καταργήσουμε την ιδιαιτερότητα τάσεων, ρευμάτων και σχημάτων, είναι καταστροφικό, είναι η επάνοδος σε μονολιθικά, σε αντιδημοκρατικά και σε αυταρχικά σχήματα.

Ευτυχώς η σημερινή μας ωριμότητα μας προφυλάσσει από τέτοιες διολισθήσεις.

 

* Ο Στέλιος Παππάς είναι Μέλος της Γραμματείας της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΚΕΑ