Η άρρηκτη σχέση μέσων - σκοπών δεν είναι ακόμα κατακτημένη κουλτούρα της ηγεσίας

Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΠΙΛΑΛΗ*

Η συζήτηση που έχει ανοίξει στο κόμμα αλλά και στην ευρύτερη ανανεωτική-ριζοσπαστική αριστερά έχει πάρει αποπροσανατολιστικό χαρακτήρα με ευθύνη σύσσωμης της ηγεσίας που διαχειρίζεται τον δημόσιο λόγο του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ.

Το φαινόμενο «να ασκείται πολιτική διαμόρφωσης εσωτερικών η εξωτερικών συσχετισμών» χρησιμοποιώντας τόσο προκλητικά τα ΜΜΕ, δεν ταιριάζει στην ηθική της δικής μας αριστεράς. Μέχρι πρότινος ήταν καταδικαστέα για τέτοιου είδους πρακτική τα προβεβλημένα στελέχη της Ανανεωτικής Πτέρυγας. Σήμερα τείνει να διαμορφωθεί μια τέτοιου είδους κατάσταση από πολλές πλευρές εντός και εκτός ΣΥΝ.

Με βάση τα παραπάνω είναι επιτακτική ανάγκη η βάση του κόμματος να πάρει γενναίες αποφάσεις σε έκτακτο συνέδριο (6ο). Το συνέδριο όμως δεν πρέπει να προκληθεί υπό καθεστώς πανικού και διαλυτικών φαινομένων. Η κατάλληλη περίοδος ενδεχομένως να είναι στα τέλη του φθινοπώρου, είτε ακόμα καλύτερα μετά τις πρόωρες εθνικές εκλογές. Τα μέλη αυτήν τη φορά πρέπει -πιο υποψιασμένα από άλλοτε, με  ψυχραιμία και μέσα σε συνθήκες αρκετού προσυνεδριακού χρόνου- να ζητήσουν σοβαρές πολιτικές εγγυήσεις από το σύνολο της ηγεσίας που θα εκλέξουν,  για την πιστή και συνετή υλοποίηση - διαχείριση των αποφάσεών τους.

Η δημόσια αντιπαράθεση, τα «καρφώματα», οι «παραιτήσεις»,  οι «τάπες» που ανταλλάσουν μεταξύ τους αυτήν την περίοδο τα ηγετικά «στελέχη» σπρώχνουν το σύνολο του  οργανωμένου κόσμου μας είτε σε μια λογική «υποχρεωτικής» στράτευσης στη μια ή στην άλλη πλευρά της υποτιθέμενης και ταλαιπωρημένης πια αριστερής πλειοψηφίας του ΣΥΝ είτε σε μια λογική νέων απλουστευτικών διαιρέσεων του κομματικού σώματος, του τύπου οι «φιλοΣύριζα» και οι «κομματικοπατριώτες». Στην πραγματικότητα, πέρα από την «καθαρή» στάση της Ανανεωτικής Πτέρυγας, που πιστεύει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια εκλογική συμμαχία με πολλά φυσιογνωμικά προβλήματα που ακυρώνουν στην πράξη τα «ανανεωτικά» χαρακτηριστικά του ΣΥΝ, όλοι οι υπόλοιποι (Αριστερή Πλειοψηφία ΣΥΝ, Συνιστώσες ΣΥΡΙΖΑ, Αλαβάνος) εκπροσωπούν στην τωρινή συγκυρία από δυσδιάκριτα, ασαφή έως και επιπόλαια πολιτικά σχέδια. Ο τρόπος δε και η ένταση της αντιπαράθεσης υπονομεύουν κατ' ουσία, τον υγιή πυρήνα της διαφορετικότητας των απόψεων που μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί. Είναι εμφανές ότι η αντιπαράθεση αυτή γίνεται ερήμην των μελών και μάλλον όχι και με τόσο καλές προθέσεις από αυτούς που με δημόσιο τρόπο τον διεξάγουν. Αν το κλίμα αυτό συνεχιστεί για λίγο ακόμα καιρό, θα έχουμε ένα γενικευμένο κλίμα απογοήτευσης και αποχώρησης των πιο δραστήριων μελών του Συν (που ουσιαστικά μόνο καταστατικά, δηλαδή στα χαρτιά, είναι κατοχυρωμένα) όσο και των άτυπων πλην όμως υπαρκτών «μελών» του ΣΥΡΙΖΑ.

Η αριστερή πλειοψηφία του ΣΥΝ πρέπει άμεσα και συντεταγμένα (άρα με αμοιβαίες υποχωρήσεις στο εσωτερικό της) να εγγυηθεί προς τα μέλη του κόμματος την συνέχιση της αριστερής στροφής χωρίς ταλαντεύσεις και πισωγυρίσματα. Το ίδιο πρέπει να πράξει και ο πρόεδρος του κόμματος που -προς ώρας- είναι και απευθείας υπόλογος στα μέλη. Το άνοιγμα στους Οικολόγους-Πράσινους, μέσω της εσπευσμένης ανάσυρσης της λογικής του «τρίτου πόλου», περισσότερα προβλήματα φυσιογνωμίας δημιουργεί (προσχώρηση σε λογική αντιπολιτευτικού κυβερνητισμού από την πίσω πόρτα) παρά προκαλεί ένα εποικοδομητικό κλίμα ριζοσπαστικών συμμαχιών στην ελληνική κοινωνία. Επίσης η «από τα πάνω» επιβολή ενός πιο «δημοκρατικού» οργανωτικού μοντέλου στον ΣΥΡΙΖΑ πάλι δεν επιλύει  κανένα πρόβλημα, αφού πλέον το κυρίως ζήτημα είναι να ξαναφέρουμε πίσω αυτούς που χάσαμε στην πορεία μέσα από πολιτικές πρωτοβουλίες και ατζέντα που θα αναδεικνύει τον αυτόνομο ρόλο της ανανεωτικής-ριζοσπαστικής αριστεράς.

Επειδή όμως καλό είναι να έχουμε και μνήμη... ας αναρωτηθούμε: «Πάνω σε ποιο έδαφος έγιναν όλα αυτά και τώρα βρισκόμαστε σε αυτήν την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης;» Το πρόσφατο κομματικό ιστορικό δείχνει πολλά…

Τα δύο τελευταία τακτικά συνέδρια του Συνασπισμού έχουν δώσει σαφή κατεύθυνση ως προς το τι σηματοδοτεί αυτό που καταγράφηκε ως αριστερή στροφή. Στο 4ο Συνέδριο βέβαια η πολιτική απόφαση ήταν σαφέστερη, αντίθετα στο 5ο άρχισαν τα πρώτα προβλήματα «τρομπαρίσματος της γραμμής», αφού στα πλαίσια μιας επίπλαστης ενότητας οι πραγματικές αντιθέσεις επί της φυσιογνωμίας και οι διαφορετικές τακτικές πετάχτηκαν επιδέξια (κοινό κείμενο) κάτω από το χαλί. Από τη μία, το Αριστερό Ρεύμα τα βρήκε με την Ανανεωτική Πτέρυγα στα «μίνιμουμ» και από την άλλη, ο σύντροφος Αλέκος Αλαβάνος νόμιζε ότι με τρεις εντυπωσιακές κινήσεις τακτικής «από τα πάνω» (διαδοχή ηγεσίας σε σύντροφο της νέας γενιάς, «ενωτική» πολιτική πλατφόρμα με αρκετές ασάφειες στην οριοθετησή μας με το «κοινωνικό» ΠΑΣΟΚ και τους οικολόγους, μετατόπιση της δημόσιας τοποθέτησης του ΣΥΡΙΖΑ σε γραμμή έμμεσου κυβερνητισμού, μέσω μιας υψηλού ρίσκου προσωπικής του επικοινωνιακής διαχείρισης), θα ηγεμόνευε σε μεγάλο μέρος της βάσης του κοινωνικού ΠΑΣΟΚ. Αλήθεια, πόσοι ηγέτες της ελληνικής αριστεράς τελικά έχουν βάλει τον ίδιο στόχο με τόσο απλά πολιτικά και επικοινωνιακά μέσα; Πόσοι ηγέτες της αριστεράς υποτιμούν την πραγματικά δύσκολη κατάσταση της αριστεράς στο ιδεολογικό και κοινωνικό πεδίο;

Η Αριστερή Ανασύνθεση τότε ήταν η μόνη τάση που τόλμησε να κατεβάσει  συνολικό εναλλακτικό κείμενο κόντρα στην προκατασκευασμένη και ιδεολογικά αβαθή συναίνεση των δύο μεγάλων τάσεων και της τουλάχιστον «περίεργης» συνεπικουρίας του Κοκκινοπράσινου Δικτύου (!!!), λέγοντας κάποια στοιχειώδη πράγματα τόσο για την κομματική ανασυγκρότηση και τη λογική των θητειών των στελεχών, για την προτεραιότητα της απερίσπαστης και συνεχούς δουλειάς στη βάση (συνδικαλιστικά και αυτοδιοικητικά σχήματα), για την περαιτέρω αξιοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ σαν το κύριο όχημα ενός νέου προωθημένου ανασυνθετικού σχεδίου της ευρύτερης ανανεωτικής ριζοσπαστικής αριστεράς. Η αλήθεια είναι ότι τότε μιλήσαμε -συγκρατημένα- ακόμα και για κάρτα μέλους του ΣΥΡΙΖΑ (για διπλή ένταξη όσων είναι σε κάποια συνιστώσα και μονή για όσους είναι ανένταχτοι). Δεν περιμέναμε βέβαια ότι 18 μήνες μετά αυτή η άποψη θα γινότανε το κύριο σημείο αντιπαράθεσης για την προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ ή την προοπτική του ΣΥΝ και μάλιστα στο ανώτατο ηγετικό επίπεδο!!! Δεν περιμέναμε ότι προτάσεις που απαιτούν σταδιακή ωρίμανση συνθηκών, πολιτικές πρωτοβουλίες συνεχούς ενίσχυσης και σηματοδότησης ευρύτατης ενότητας,  δημιουργία μακροχρόνιου κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης θα προβάλλονταν βεβιασμένα με επικοινωνιακούς ή μικροσυνιστωσιακούς όρους προκειμένου να βιαστούν καταστάσεις, να δημιουργήθουν ζωτικοί χώροι «ηγετών», να αναδιαταχθούν ισορροπίες τάσεων και μηχανισμών.

Φαίνεται ότι το ιστορικό δίδαγμα της συσχέτισης μέσων και σκοπών, η ηγεσία της δικής μας αριστεράς δεν το έχει εμπεδώσει, δεν το έχει ενσωματώσει δημιουργικά στην πολιτική της κουλτούρα.

Τώρα… εκ των υστέρων… και μετά το δυσμενές εκλογικό αποτέλεσμα, σχεδόν όλοι στο κόμμα μας εμφανίζονται να λένε ότι τα βασικά προβλήματα του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ τα είχαν επισημάνει και τα είχαν πει... Πότε άραγε; Και με ποιο τρόπο κινήθηκαν σε αυτήν την κατεύθυνση; Ας είναι, το ζήτημα τώρα είναι να συνεχίσουμε όλοι μαζί με διακριτούς και αποσαφηνισμένους ρόλους... Όλοι όμως!!!

 

* Ο Βαγγέλης Πιλάλης είναι μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΣΥΝ.