Οι αιτίες της ήττας στις ευρωεκλογές

Του ΒΑΣΙΛΗ ΚΩΤΟΥΛΑ

Το εκλογικό αποτέλεσμα είναι κακό και γίνεται καθαρή ήττα συγκρινόμενο με τις προσδοκίες. Αλλά ψυχραιμία, σύντροφοι όλων των τάσεων και των αποχρώσεων και των συνιστωσών.

1. Η θετική δυναμική που είχαμε αμέσως μετά τις εκλογές του 2007 πολύ γρήγορα και για λόγους εντελώς συγκυριακούς πήρε διαστάσεις “χρηματιστηριακής” δημοσκοπικής ανόδου και έκανε τη ‘φούσκα’ του 18% και 20%. Ο αποκλειστικός λόγος εκείνης της δημοσκοπικής ανόδου η κατάσταση διάλυσης που παρουσίαζε το ΠΑΣΟΚ μn; τη σύγκρουση Παπανδρέου – Βενιζέλου. Ήταν πραγματική η δημοσκοπική άνοδος αλλά ‘αφύσικη’ και με χαμηλή ποιότητα πολιτικών χαρακτηριστικών. Χρησιμοποιήθηκε από τους δημοσκόπους, από τα ΜΜΕ κι από τα διάφορα κέντρα εξουσίας για να επηρεάσουν τις διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Ο κόσμος ήταν αγανακτισμένος από τα τεκταινόμενα στο ΠΑΣΟΚ και από την άνετη θέση του καναπέ του - ο καναπές είναι πάντα εύκολα χειραγωγήσιμος από τα κέντρα της εξουσίας και των ΜΜΕ - έλεγε με ρυθμούς χιονοστιβάδας ότι θα ψήφιζε ΣΥΡΙΖΑ. Όταν τα πράγματα στο ΠΑΣΟΚ ρυθμίστηκαν επόμενο ήταν με την ίδια ταχύτητα να ξεφουσκώσει. Η ηγεσία μας τότε δεν κατάλαβε τι γινόταν ή και τι παιχνίδια παίζονταν και έτρεχε πίσω από τις δημοσκοπήσεις με αλαζονικό τρόπο τη φάση της ανόδου και πανικόβλητη τη φάση της καθόδου. Υπάρχουν αρκετές δηλώσεις και του σύντροφου Αλαβάνου και του σύντροφου Τσίπρα που θεμελιώνουν την παραπάνω εκτίμησή μου και μια βαθύτερη εξέτασή τους θα μπορούσε να αποκαλύψει ουσιαστικά προβλήματα όχι μόνο ως προς την ανεπάρκειά μας αλλά και ως προς το τι είμαστε, τι μπορούμε να είμαστε, τι θέλουμε να είμαστε και ότι δεν μπορούμε και δεν θέλουμε, δεν θα πρέπει να θέλουμε να γίνουμε το καλό ΠΑΣΟΚ, το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του ’70 με τα αντίστοιχα εκλογικά του άλματα.

2. Η διαχείριση της εξέγερσης ενός τμήματος της νεολαίας τον Δεκέμβρη μας στοίχισε εκλογικά πολύ ακριβά. Ήταν μια γνήσια και σε μεγάλο βαθμό αυθόρμητη εξέγερση που φόβισε πολλά κέντρα της Ευρώπης, φόβισε ότι θα μπορούσε και οι δικές τους νεολαίες να εξεγερθούν και ο Σαρκοζί πήρε πίσω κάτω από αυτό τον φόβο την αντιδραστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που προωθούσε. Κάναμε πολύ καλά που σταθήκαμε στο πλευρό της νεολαίας, θα ήταν ‘προδοσία’ αν δεν το κάναμε αλλά δεν μπορέσαμε να επιδράσουμε και να προσδώσουμε σε εκείνες τις γνήσιες μαζικές διεργασίες συνέχεια και σταθερή κατεύθυνση και κυρίως δεν μπορέσαμε να απομονώσουμε τη δράση των κουκουλοφόρων. Παίχτηκε μεγάλο παιχνίδι με την απίστευτη και ανενόχλητη καταστροφική δράση των κουκουλοφόρων, παιχνίδι που στόχευε να πλήξει το ίδιο το κίνημα και όσους το υποστήριζαν, δηλαδή τον ΣΥΡΙΖΑ. Τη συκοφαντική εκστρατεία των πάντων σε βάρος μας δεν την αποκρούσαμε αποτελεσματικά, δεν κάναμε όσα θα μπορούσαμε και θα έπρεπε για να δυσκολέψουμε τη συκοφαντική επίθεση . Έτσι σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας πέρασε η εντύπωση ότι δεν καταδικάζαμε την ανόητη, την επικίνδυνη, τη βανδαλιστική δράση κάθε χουλιγκανικής, τυχοδιωκτικής, ‘επαναστατικής’ και προβοκατόρικης ομάδας. Η στράτευση του ΚΚΕ στην παραπάνω επίθεση σε βάρος μας θα καταγραφεί στην ιστορία ως μια από τις πιο μαύρες σελίδες του.

3. Η κατάρτιση του ευρωψηφοδελτίου και η ώθηση του σύντροφου Δ. Παπαδημούλη στην τρίτη θέση, παρότι αυτό έγινε με τις πιο άψογες και δημοκρατικές διαδικασίες δεν έγινε αποδεκτή από ένα μέρος των ψηφοφόρων μας, ερμηνεύτηκε σαν μάχη για πόστα και καρέκλες κι αυτό θα έπρεπε να είχε προβληματίσει την ηγεσία. Έχει σοβαρές ευθύνες γιατί αυτό ερμηνεύτηκε από αρκετούς σαν αλαζονική στάση της πλειοψηφίας και σαν διάθεσή της να τα πάρει όλα.

4. Τα προβλήματα που προέκυψαν από την έλλειψη συνεργασίας και σύμπνοιας ανάμεσα στους δύο προέδρους, του Συνασπισμού και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, τον σύντροφο Τσίπρα και σύντροφο Αλαβάνο λειτούργησαν αρνητικά για το αποτέλεσμα. Είναι ένα πολύ σοβαρό και λεπτό θέμα που δεν θα ήθελα τώρα να πω τίποτε περισσότερο. Ελπίζω να πρυτανεύσει περισσότερη υπευθυνότητα, κριτικός και αυτοκριτικός στοχασμός κι από τις δύο πλευρές.

5. Πληρώσαμε ακριβά και θα το πληρώνουμε και στο μέλλον αν δεν αντιμετωπισθεί και δεν λυθεί το πρόβλημα της έλλειψης συνοχής της ηγεσίας, αν η στάση και η δράση κυρίως της λεγόμενης Ανανεωτικής Πτέρυγας δεν πάψει να εισπράττεται από την κοινωνία σαν να πρόκειται για την ύπαρξη δύο κομμάτων σε ένα, δύο ομάδων που τρώγονται τόσο γιατί διαφωνούν σε σοβαρά πράγματα όσο και γιατί τα στελέχη τους βάζουν την ιδιοτέλειά τους, την επιδίωξή τους για ευρωβουλευτιλίκια και βουλευτιλίκια πάνω απ’ το συμφέρον του κόμματος. αν αυτή η εικόνα δεν αλλάξει τα πράγματα θα γίνουν πολύ επικίνδυνα για την ίδια την ύπαρξή μας. Μήπως δεν μπορούμε να συνυπάρξουμε; Αν αυτό επαληθευτεί θα είναι ήττα για όλους μας.

Έχουν άδικο οι σύντροφοι της Ανανεωτικής Πτέρυγας να λένε ότι χάσαμε γιατί τα αριστερά ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά μας υποβαθμίστηκαν κι αυτό απεικονιζόταν και στο ψηφοδέλτιο που είχε στη δεύτερη θέση τη συντρόφισσα Ελένη Σωτηρίου που εκπροσωπούσε την ΚΟΕ, συνιστώσα που είναι ενάντια στην Ε.Ε. Το έχω πει και άλλες φορές ότι αυτό το επιχείρημα όταν το επικαλούνται αρκετά στελέχη της Ανανεωτικής Πτέρυγας είναι προσχηματικό γιατί τα ίδια δεν διαφώνησαν το ’89 - ’92 με τον μεγάλο Συνασπισμό που η κύρια δύναμη του ήταν το αντιευρωπαϊκό ΚΚΕ. Υπάρχει θέμα, και εδώ έχει δίκιο ο σύντροφος Φ. Κουβέλης να ενισχύσουμε τα αριστερά ευρωπαϊκά μας χαρακτηριστικά. Πρέπει πιο αποφασιστικά να πούμε ότι η Ευρώπη που οικοδομείται τις τελευταίες δύο περίπου δεκαετίες δεν έχει καμιά σχέση με την αντιφασιστική, ειρηνική και κοινωνική Ευρώπη των οραματιστών και των ιδρυτών της, ότι η Ευρώπη του Μάαστριχτ και των επόμενων βασικών συνθηκών της κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση, σε κατεύθυνση που δεν έχει μέλλον και είναι αυτή η κατεύθυνση η αιτία της τόσο μεγάλης αποχής πανευρωπαϊκά, αποχή που ουσιαστικά απονομιμοποιεί τα θεσμικά όργανα της Ευρώπης και τροφοδοτεί τον εκτεταμένο ευρωσκεπτικισμό και τη δεξιά. Συνεπώς πρέπει να ξεκινήσουμε για να ενισχύσουμε τα αριστερά ευρωπαϊκά μας χαρακτηριστικά κάνοντας ως κόμμα αυτοκριτική που ψηφίσαμε τη συνθήκη του Μάαστριχτ και να πούμε ξανά ότι δεν ενισχύονται τα αριστερά ευρωπαϊκά μας χαρακτηριστικά, το αντίθετο, με την αποχή που έκαναν οι τέσσερις βουλευτές μας από την καταψήφισή στη Βουλή της συνθήκης στης Λισαβόνας. Τέτοια ενίσχυση των αριστερών χαρακτηριστικών σαν αυτή που υπαινίχθηκα όχι μόνο είναι απαραίτητη αλλά και καμιά συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα διαφωνήσει και θα αφαιρέσει πολύ έδαφος από τη συκοφαντική και διαστρεβλωτική εκστρατεία που κάνει σε βάρος μας η ηγεσία του ΚΚΕ.

Τέλος υπάρχει και ένα άλλο σοβαρό πολιτικο ηθικό θέμα που μας έβλαψε στις εκλογές αλλά γι' αυτό θα αναφερθώ στο σημείωμά του την Τρίτη.