Γραμματεία ΣΥΡΙΖΑ: ζητήματα μεθοδολογίας και προσέγγισης

Του Ευκλειδη Τσακαλωτου*


Στην τελευταία γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ συνεχίστηκαν οι συζητήσεις για το αναγκαίο νέο ξεκίνημα του εγχειρήματος στη βάση ενός πολιτικού σχεδίου για τα στρατηγικά επίδικα της περιόδου και της επίλυσης των οργανωτικών δυσλειτουργιών που μας έχουν ταλαιπωρήσει στο πρόσφατο παρελθόν. Μέχρι το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας πρέπει να καταλήξουμε μια και οι υποχρεώσεις και οι ανάγκες είναι πολλές και σύνθετες. Τη βάση της συζήτησης αποτέλεσε το κείμενο του σ. Μπανιά, αλλά και τα δέκα σημεία που παρουσίασαν πέντε σύντροφοι με αναφορά στο «Μέτωπο». Η αντιπροσωπεία του ΣΥΝ είχε ήδη καταθέσει την πολιτική απόφαση του συνεδρίου, κείμενο που θέτει τις βασικές μας προτεραιότητες. Συμβιβασμοί θα γίνουν, οι εξελίξεις τρέχουν και θα υπάρχουν και αναπροσαρμογές, αλλά η πολιτική απόφαση δείχνει με σαφήνεια τόσο την πολιτική και ιδεολογική μας προσέγγιση για την καπιταλιστική κρίση και όλα όσα κατά προτεραιότητα θεωρούμε επιτακτικά για την τρέχουσα περίοδο, την οποία ορίζουν η πολιτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ από κοινού με την τρόικα, και με αυτή την έννοια είναι χρήσιμη για να διαπιστώσουμε συγκλίσεις και αποκλίσεις.


Στο κείμενο των «5» υπήρχαν κάποιες αμφισημίες που αξίζει να συζητηθούν γιατί πηγάζουν από τα πραγματικά δύσκολα στρατηγικά προβλήματα που έχει να επιλύσει ολόκληρη η αριστερά. Το κομβικό σημείο, κατά την άποψή μου, έχει να κάνει με το πού απευθύνονται οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Θυμίζω ότι πριν από λίγα χρόνια όταν ήταν στο τραπέζι προτάσεις του στιλ «μια κυβέρνηση της αριστεράς με επίκεντρο τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ», υπήρχε μια αριστερή κριτική που βασιζόταν σε δύο επιχειρήματα. Το πρώτο είναι ότι από μόνη της η κυβερνητική εξουσία δεν επαρκεί για να κάνουμε πολλά από αυτά που θέλουμε. Χωρίς ισχυρά και πολιτικοποιημένα συνδικάτα και ενεργά κοινωνικά κινήματα είναι δύσκολο να εφαρμοστούν άλλα παραγωγικά πρότυπα και άλλοι θεσμοί κοινωνικού ελέγχου. Οι προτάσεις για έξοδο από το ευρώ και στάση πληρωμών, όταν συμπληρώνονται με στρατηγικές εθνικοποιήσεων, κλαδική βιομηχανική πολιτική κ.λπ. τείνουν να το ξεχνούν αυτό. Εκτός αν γυρίσουμε σε μια θεώρηση κρατικού-μονοπωλιακού καπιταλισμού όπου οι μεγάλες τράπεζες και επιχειρήσεις μπορούν με την αλλαγή ιδιοκτησίας με σχετικά απλό τρόπο να αλλάξουν λειτουργία σε «προοδευτική» κατεύθυνση. Το δεύτερο επιχείρημα είναι ότι πολλά πράγματα μπορεί να γίνουν χωρίς την κατάληψη της κυβερνητικής εξουσίας. Όχι μόνο μπλοκάροντας τα απαράδεκτα μέτρα, αλλά βάζοντας ολόκληρο τον κόσμο της εργασίας σε μια διαδικασία αναζήτησης άλλης πορείας και εναλλακτικού παραδείγματος.


Βέβαια, οι πέντε σύντροφοι δεν εστιάζουν όλη τη στρατηγική τους ούτε στην έξοδο από το ευρώ ούτε στη στάση πληρωμών. Αλλά θέτουν αυτές τις προσεγγίσεις μαζί με άλλες που βασίζονται σε υπερεθνικές στρατηγικές για να αντιμετωπιστούν οι χρηματαγορές και οι πολυεθνικές, ή με μια πιο προσεκτική και διαφοροποιημένη αντιμετώπιση για το ποια χρέη πρέπει να διαγραφούν. Ο κίνδυνος εδώ είναι να τα λέμε όλα χωρίς ιεραρχήσεις και χωρίς μια πραγματική προωθητική σύνθεση.


Η άλλη μεγάλη αμφισημία έχει να κάνει με τη σωστή θέση για ένα πλατύ και κοινωνικό μέτωπο από τα κάτω ενάντια στα μέτρα. Δεν είναι μόνο το πρόβλημα της σύγχυσης του μετώπου με το Μέτωπο (με κεφαλαίο), και ποιος ακριβώς αποφασίζει πού. Παραμένει ο ΣΥΡΙΖΑ το βασικό πλαίσιό μας για πρωτοβουλίες πολιτικές και κοινωνικές; Το πιο σημαντικό πρόβλημα παρουσιάζεται όταν οι «5» λένε ότι αυτό το κοινωνικό μέτωπο πρέπει να εκφραστεί στις εκλογές του Νοεμβρίου. Όχι μόνο γιατί ακόμα δεν έχει ξεπηδήσει ένα τέτοιο μέτωπο, και άρα πώς θα οργανωθεί η εκλογική έκφραση τόσο γρήγορα, και μάλιστα «από τα κάτω», αλλά γιατί πρέπει να κρατάμε σε κάποια απόσταση το κοινωνικό μέτωπο και τα πολιτικά υποκείμενα. Όλοι και όλες θέλουμε να πάμε στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές με σχήματα που απευθύνονται πέρα από τις υπάρχουσες δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά συγχρόνως κατανοούμε την πολιτική φύση αυτής της μάχης κατά των δυνάμεων του δικομματισμού.


Σε κάθε περίπτωση θεωρώ χρήσιμη τη συζήτηση -πολιτική και στρατηγική- που ανοίγει το κείμενο των συντρόφων και κατανοώ την πολιτική αμηχανία που χαρακτηρίζει πολλές από τις επιμέρους απόψεις. Δεν θα μπορούσε να είναι και διαφορετικά, στον βαθμό που το κείμενο επιχειρεί να παντρέψει διαφορετικές προσεγγίσεις στο πλαίσιο του Μετώπου. Το ερώτημά μου είναι γιατί μας χρειάζονται επιμέρους ομαδοποιήσεις (άρα εκπτώσεις και συμβιβασμοί) αφού έτσι και αλλιώς αυτή είναι μια διαδικασία που θα γίνει στο πλαίσιο του όλου ΣΥΡΙΖΑ.


 


* Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ

 
eXTReMe Tracker