Στ. Σαΐτης: Σκέψεις και προτάσεις για τον ΣΥΝ και το συνδικαλιστικό κίνημα

Του Στέλιου Σαΐτη*

 

Ο αποκλεισμός του σ. Φώτη Κουβέλη στην Π.Κ. Καλλιθέας από το συνέδριο του ΣΥΝ είναι το “καπετανάτο” που σήκωσε η αριστερή ανασύνθεση, λειτουργώντας ως συνείδηση του κόμματος. Σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, ο σ. Κουβέλης “τιμωρήθηκε” για προσωπικές στρατηγικές και υπονόμευση του κόμματος. Η δική μου ανάγνωση του φαινομένου, αποκαλύπτει “τιμωρία” του κόμματος που για άλλη μια φορά γίνεται θέμα στα δελτία ειδήσεων για “απαράδεκτες συντροφικές αντιπαραθέσεις” και για “ανελέητο κυνήγι της κομματικής εξουσίας”. Η επωδός του περιστατικού παίχθηκε από τα ηγετικά στελέχη της Ανανεωτικής Πτέρυγας, τα οποία αξιοποιούν την ατυχή “έμπνευση” της αριστερής ανασύνθεσης, προκειμένου να συσπειρώσουν τις γραμμές τους, ως μειοψηφίας που καταδιώκεται αδίκως για τις ιδέες της. Η δική μου εκτίμηση για την παρέμβαση αυτών των στελεχών συμπυκνώνεται στην άποψη ότι οι σύντροφοι της Ανανεωτικής Πτέρυγας είναι απρόθυμοι να δούνε την πραγματικότητα που βοά, ότι έχει παραγίνει το κακό με τις τασικές ανθρωποφαγικές αντιπαραθέσεις και με την ανεξέλεγκτη λειτουργία των δομημένων παρατάξεων στα πλαίσια του κόμματος. Η εικόνα ενός κόμματος που από τη μια σπαράσσεται από διχογνωμίες και καυγάδες, αντί να διαλέγεται για να συνθέτει και από την άλλη, δεν προβληματίζεται για ένα άλλο μοντέλο κομματικής λειτουργίας, είναι απωθητική στον κόσμο, αντί να τον ελκύει να συμμετάσχει.

 

Λειτουργία του κόμματος

Η παράθεση ενός επίκαιρου γεγονότος χρησιμοποιήθηκε από μέρους μου για να εκθέσω μερικές σκέψεις για τη λειτουργία του κόμματος.

Παρά την αντίφαση δύο παραγράφων του καταστατικού που πρέπει να αντιμετωπισθεί, η προσεκτική ανάγνωση επιτρέπει στον αναγνώστη να διαπιστώσει παραβίασή του από τις τάσεις με τον τρόπο λειτουργίας τους. Δεν λειτουργούν ως ρεύματα ιδεών, όπως το καταστατικό υπαγορεύει, αλλά ως κόμματα (παρατάξεις προτιμώ να τις ονομάζω προσωπικά) μέσα στο κόμμα, λειτουργία που δεν επιτρέπει το καταστατικό. Η λειτουργία αυτή “κατακτήθηκε” στην πράξη από τις τάσεις, οι οποίες υπονομεύουν συνειδητά τον καταστατικό χάρτη του κόμματος. Η ευθύνη της ΚΠΕ είναι πολύ μεγάλη, γιατί αμφισβητείται έτσι η σοβαρότητα του κόμματος.

Η σημερινή λειτουργία των τάσεων αναπαράγει τεχνητούς διαχωρισμούς στο κόμμα, μειώνει την αποτελεσματικότητά του, γεννά προσωπικές στρατηγικές και θολώνει την εικόνα του κόμματος. Σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται η λειτουργία του κόμματος για την οργανωτική στασιμότητά του και τα χαμηλά ποσοστά του στις εκλογές. Ο θεσμός των τάσεων, όπως τον γνωρίσαμε, έχει ξεπεραστεί. Η οποιαδήποτε προσπάθεια να συντηρηθεί, θα επιφέρει παραπέρα απαξίωση στο κόμμα.

Το επιχείρημα ότι η λειτουργία των τάσεων όπως τη γνωρίσαμε επιβραβεύει τον αγώνα ενάντια στη μονολιθικότητα και διασφαλίζει τη διακίνηση των ιδεών και τη δημοκρατική λειτουργία του, είναι απαύγασμα διανοουμένων, οι οποίοι γνωρίζουν μόνο το άσπρο και το μαύρο. Σε περίπτωση που δεν μπορούμε να βρούμε ένα σύστημα που να διασφαλίζει τη δημοκρατική λειτουργία και να προάγει την αποτελεσματικότητα του πολιτικού οργανισμού, είμαστε άξιοι της τύχης μας.

Η προσυνεδριακή διαδικασία ενέτεινε τα αμυντικά αντανακλαστικά των τάσεων, με αποτέλεσμα να δείξουν το αποκρουστικό τους πρόσωπο. Νομίζω πως επηρέασε και συντρόφους που τις ακολουθούν. Υπάρχει δυνατότητα στο συνέδριο να υπερβούμε την τασική κομματική λειτουργία, αρκεί να σκύψουμε με προσοχή, διάλογο και σύνθεση στη δημιουργία του καινούργιου. Πρέπει να απαλλάξουμε τους συντρόφους από την υποχρέωση να υπακούουν στις ανάγκες τις τάσεις και να εμπνεύσουμε ένα καλώς εννοούμενο “κομματικό σωβινισμό”. Είναι καιρός να σταματήσουν οι συζητήσεις των τάσεων για τρέχοντα θέματα και τακτική, και να ενταχθούν οι δραστηριότητές τους στο Ινστιτούτο «Πουλαντζάς».

 

Θέση για τη λειτουργία του συνδικαλιστικού κινήματος

Με την ευκαιρία της συζήτησης για ζητήματα λειτουργίας της οργάνωσης, μεταπηδώ στη λειτουργία του συνδικαλιστικών οργανώσεων και την ευθύνη μας να την αλλάξουμε, στο μέτρο του δυνατού.

Θεωρώ ότι η αναποτελεσματικότητα και η αφερεγγυότητα του συνδικαλιστικού κινήματος, σε πολύ μεγάλο βαθμό οφείλεται στον παραταξιακό συνδικαλισμό. Οι συνδικαλιστικές παρατάξεις με τη λειτουργία τους διέσπασαν την ενότητα των εργαζομένων με ομοιοεπαγγελματικά συμφέροντα και απαξίωσαν τη συνδικαλιστική δράση, με αποτέλεσμα την αποστασιοποίηση των πολλών από τον συνδικαλισμό.

Ο ΣΥΝ, βλέποντας την “αναπηρία” του συνδικαλιστικού κινήματος, την οποία επέφερε ο παραταξιακός συνδικαλισμός, αντί να διαχωρίσει τη θέση του από αυτόν, σε μια προσπάθεια να ενώσει το κίνημα, συνεχίζει με την «Αυτόνομη Παρέμβαση» να δηλώνει συμμέτοχος στο “έγκλημα” για το οποίο ευθύνεται κυρίως ο δικομματισμός. Ο δικομματισμός, με την κυβερνητική του θητεία, έδειξε ότι ενδιαφέρεται για την ποδηγέτηση του κινήματος, για “κυβερνητικό συνδικαλισμό” και ανώτατες ηγεσίες, κομμένες και ραμμένες στα μέτρα του.

Προτείνω να τεθεί ξανά από το κόμμα η υπέρβαση του κομματισμού του συνδικαλιστικού κινήματος και η αναζήτηση τρόπων που θα ενισχύσουν την αυτονομία του κινήματος. Οι διαδικασίες που θα κάνουν πράξη τον στόχο αυτόν είναι υπόθεση των συνδικαλισμένων. Ιδού πεδίο δόξης λαμπρόν για τα μέλη του ΣΥΝ, αντί να μετρούν τις δυνάμεις τους με την «Αυτόνομη Παρέμβαση».

 

* Καθηγητής Μ.Ε., μέλος του ΣΥΝ Λάρισας