Η μαφία του καπιταλισμού

Του ΠΕΡΙΚΛΗ ΚΟΡΟΒΕΣΗ

Από αυτήν την καινούργια στήλη της "Αυγής" θα προσπαθήσω να κάνω κάποιες απόπειρες απόδρασης στο μέλλον, γιατί η σημερινή πραγματικότητα μάς έχει φυλακίσει σε ένα ασφυκτικό χώρο και αντί να ονειρευόμαστε το μέλλον, ξύνει ο ένας τις πληγές του άλλου ελλείψει κάποιας άλλης δημιουργικής ενασχόλησης. Το μπαούλο μου με τις βεβαιότητες και τις απαντήσεις του παρελθόντος χάθηκε σε κάποια μεταφορά, και έτσι, έχω περισσότερα ερωτήματα και σχεδόν καθόλου απαντήσεις. Αυτές ίσως προέλθουν από κάποιο δημιουργικό διάλογο, αν κάποτε αυτός ανοίξει και αν αποδειχτεί πως αυτές μου οι αγωνίες είναι αγωνίες και άλλων και έχουμε την ίδια ανάγνωση της πραγματικότητας.

Ζούμε σε έναν αιώνα που κυοφορεί την καταστροφή της ανθρωπότητας. Και ίσως αυτό να μην είναι και τόσο μακρινό, αν πάρουμε υπόψη μας τις προειδοποιήσεις των πλέον έγκυρων διεθνών οργανισμών που ασχολούνται είτε με το φαινόμενο του θερμοκηπίου, είτε με τα προβλήματα της πείνας ή με τα προβλήματα της υγείας. Είκοσι νομπελίστες παρομοίασαν την καταστροφή του περιβάλλοντος με πυρηνική καταστροφή. Ήδη υπάρχουν κάθε χρόνο τριακόσιες χιλιάδες νεκροί από την άνοδο της θερμοκρασίας, που έχει επιπτώσεις στις σοδειές και κάθε χρόνο μειώνονται με τάση να εξαφανιστούν. Παραδοσιακές καλλιέργειες αιώνων εξαφανίζονται και κανείς πια δεν μπορεί να εμπιστευτεί τον καιρό. Οι εποχές δεν είναι πια διακριτές, η περίοδος του καύσωνα είναι παρατεταμένη και τα καιρικά φαινόμενα γίνονται ακραία.

Η πείνα έχει ριζώσει γερά σε όλον τον πλανήτη, ακόμη και στις ανεπτυγμένες χώρες που τα προάστια των μεγάλων πρωτευουσών μετατρέπονται σε φαβέλες. Παλιές αρρώστιες εμφανίζονται σε χώρες που δεν υπήρχαν, όπως η ελονοσία, ο δάγκειος πυρετός, ο κίτρινος πυρετός, και η φυματίωση καλπάζει. Οι ηγέτες αυτού του κόσμου αποδεικνύονται επικίνδυνοι για την ανθρώπινη ζωή, και οι δυνάμεις της αριστεράς, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε διεθνές μοιάζουν αμήχανες και μουδιασμένες και υποχωρούν προς όφελος των ακροδεξιών κινημάτων. Οι πρόσφατες ευρωεκλογές το απέδειξαν. Υπάρχει σίγουρα το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ με τον πλούτο των ιδεών του που είναι η πιο σίγουρη αναφορά των αριστερών ιδεών του 21ου αιώνα. Είναι αυτές οι ιδέες που ενέπνευσαν τις αριστερές κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής ή καλύτερα της Αμερικής του Νότου για να τους συμπεριλαμβάνει όλους.

Η αιτία για όλα αυτά είναι μία. Ο επιθετικός καπιταλισμός του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου, που λειτουργεί σαν μια αρπακτική επιθετική μαφία, που ενδιαφέρεται μόνο για το άπληστο κέρδος, έστω και αν αυτό σημαίνει την καταστροφή του πλανήτη. Για να χτιστεί λοιπόν η δικιά μας αριστερά και εννοώ αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να έχει μια βαθιά και αταλάντευτη αντικαπιταλιστική συνείδηση. Αν αυτό δεν γίνει η βαθιά πεποίθηση του καθενός, τότε γινόμαστε συνδιαχειριστές του καπιταλιστικού συστήματος και αριστερό του άλλοθι. Οπότε θα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές και να ζητάμε το αδύνατο, όπως έλγε και ένα παλιό ξεχασμένο σύνθημα του Μάη. Άρα, λοιπόν, πρώτο και άμεσο καθήκον μας είναι η άμεση ανατροπή του καπιταλισμού. Πώς θα γίνει αυτό, θα το κουβεντιάσουμε σε ένα από τα επόμενα σημειώματά μας.

* Ο Περικλής Κοροβέσης είναι συγγραφέας - βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Α' Αθηνών

perkor29@mail.com

 

Σχετικά με τις προτάσεις για τον ΣΥΡΙΖΑ

Τις απόψεις μου για τα τεκταινόμενα στον ΣΥΡΙΖΑ το διάστημα μετά τις εκλογές τις έχω εκθέσει στο προσωπικό μου blog και δεν είχα πρόθεση να επανέλθω.

Με προκάλεσε όμως ένα άρθρο με τίτλο "Προτάσεις για την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Οκτωβρίου" που δημοσιεύτηκε στην "Αυγή" την Τρίτη 21.7.2009 και υπογράφεται από 31 μέλη συνιστωσών και ανένταχτους. Το ίδιο άρθρο στάλθηκε στο e-mail μου από την ΚΟΕ.

Στο άρθρο, όπως άλλωστε αναφέρει και ο τίτλος του, περιέχονται προτάσεις όπως:

«Από αύριο να υλοποιηθούν οι αποφάσεις προηγούμενων σωμάτων:

1. Να πραγματοποιηθούν παντού τοπικές, κλαδικές και θεματικές επιτροπές και συνελεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα την οργανωτική ανασυγκρότησή του.

2. Να λειτουργήσει άμεσα γραφείο τύπου του ΣΥΡΙΖΑ που να κατοχυρώνει την πλουραλιστική εκπροσώπηση στα ΜΜΕ.

3. Να εκδοθεί έντυπο του ΣΥΡΙΖΑ.

4. Να δημιουργηθεί πραγματικό και ισχυρό ταμείο του ΣΥΡΙΖΑ».

Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν πρόκειται για νέες προτάσεις, αλλά για «αποφάσεις προηγούμενων σωμάτων» που δεν έχουν υλοποιηθεί. Και ποιοι καταλληλότεροι από τα μέλη της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ για να μας απαντήσουν γιατί δεν υλοποιήθηκαν αυτές οι αποφάσεις;

Τη σύγχυσή μου μεγάλωσε το γεγονός ότι στις 31 υπογραφές, υπογράφουν και αρκετοί σύντροφοι που ήταν και είναι (από όσο ξέρω, γιατί έχει καιρό να ανακοινωθεί η σύνθεσή της) είτε τακτικά είτε αναπληρωματικά μέλη της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτοί δεν έχουν κάτι να πουν;

Φταίει ο Αλαβάνος, ο Τσίπρας;

Φταίει το Αριστερό Ρεύμα, οι ανανεωτικοί;

Φταίει κάποια συνιστώσα του ΣΥΝ; Κάποια συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ;

Φταίει κάποιος ανένταχτος;

Φταίει το κακό το ριζικό μας;

Ποιος εμπόδιζε ή εμποδίζει τη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ να υλοποιήσει αυτές τις αποφάσεις; Μήπως τα μέλη της Γραμματείας που δεν υπογράφουν το κείμενο;

Γιατί δεν έχει ταμείο ο ΣΥΡΙΖΑ: Πώς γίνεται να έχουν ταμείο οι συνιστώσες και να μην έχει ο ΣΥΡΙΖΑ με 14 βουλευτές;

Αγαπητοί φίλοι, εάν και αυτήν την ώρα δεν πείτε την αλήθεια, εάν ούτε τώρα δεν μιλήσετε για τα πραγματικά προβλήματα της συνύπαρξης, τότε σε λίγο θα έχετε συνιστώσες με έντυπα και ταμεία, άλλα δεν θα έχουμε ΣΥΡΙΖΑ.

Τερζόγλου Παναγιώτης

Σιδηροδρομικός

Τα αυτονόητα είναι τα δύσκολα

Πολλές φορές στον χώρο της αριστεράς κυριαρχεί έντονα η πολιτικοποίηση των πάντων και η χρησιμοποίηση του ιδεολογικού «φερετζέ», ιδιαίτερα όταν θέλουμε να κρύψουμε προσωπικές αντιθέσεις και να αγνοήσουμε την πραγματικότητα.

Ας πούμε λοιπόν απλές αλήθειες χωρίς περιβλήματα και φτιασιδώματα.

Ο χώρος του Συνασπισμού κυριαρχείται από δύο ρεύματα ιδεολογικά. Ένα του Αριστερού Ρεύματος -της κομμουνιστικογενούς αριστεράς- με ό,τι σημαίνει αυτό- και ένα της Ανανεωτικής Αριστεράς -της «ρεφορμιστικής» για να θυμηθούμε τα παλιά.

Εσχάτως αναπτύσσεται και ένα τρίτο ρεύμα το οποίο έχει αναφορές σε ιδέες και πρακτικές της Εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς.

Σε κοινωνικό επίπεδο, και άσχετα κάθε φορά από πλειοψηφίες που διαμορφώνονται σε κομματικό επίπεδο, αυτό που κυριαρχεί είναι το ρεύμα της Ανανεωτικής Αριστεράς. Αυτό δεν έχει να κάνει με τα πρόσωπα που κάθε φορά εκφράζουν τον συγκεκριμένο χώρο, ή καλύτερα θα έλεγα δεν είναι η πιο σημαντική αιτία.

Έχει να κάνει με την ύπαρξη του άλλου πόλου της αριστεράς, του ΚΚΕ, και με ό,τι εκφράζει το κόμμα αυτό στην κοινωνία, και επίσης έχει να κάνει με τα κοινωνικά στρώματα που εκφράζει ο χώρος του ΣΥΝ, και αυτό δεν αλλάζει όπως δεν αλλάζουν και οι ιδεολογικές αναφορές αυτών των στρωμάτων. Είναι το γενετικό υλικό και, εάν βίαια και τεχνητά προσπαθήσεις να αλλάξεις αυτές τις συντεταγμένες, τότε ελλοχεύουν τερατογενέσεις.

Στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν δύο ισχυρά ρεύματα. Αυτό της Εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, με συνάφεια με αυτό που αναπτύσσεται στον ΣΥΝ, και αυτό του Αριστερού Ρεύματος. Απουσιάζει σε μεγάλο βαθμό το ρεύμα της Ανανεωτικής Αριστεράς, γιατί οι συνθήκες που επικρατούν δημιουργούν πολιτική ασφυξία για αυτές τις δυνάμεις.

Δύο παράδοξα σημαδεύουν αυτό το ενωτικό εγχείρημα.

Το «πολυσυλλεκτικό σχήμα» είναι πιο στενό ιδεολογικά από την πιο ισχυρή συνιστώσα που είναι ο ΣΥΝ.

Δεύτερο παράδοξο: Ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικεί ρόλο ως αντισυστημικής αριστερά όντας ενταγμένος στο σύστημα και μάλιστα διαγκωνιζόμενοι για οφίτσια που παραχωρεί το σύστημα. Προφανώς εδώ ισχύει αυτό που λέγαμε παλιά. Ότι δηλαδή οι καπιταλιστές θα πουλήσουν το σχοινί με το οποίο θα τους κρεμάσουν. Φυσικά πρόκειται για πολιτική αφέλεια ή καλύτερα για λογική που ακροβατεί στα όρια του ορθού λόγου.

Εδώ τώρα ερχόμαστε στα αυτονόητα.

Τα όρια της πολιτικής επιβίωσης, δυστυχώς για πολλούς, τα βάζει το σύστημα και αυτό όλοι γνωρίζουμε ότι είναι το 3%.

Αν ένα από τα τρία ρεύματα δεν είναι ενταγμένο σε όλη αυτήν την προσπάθεια, το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο και θα είναι φυσικά αρνητικό.

Ξεκινώντας από αυτή την αφετηρία, από τον αυτονόητο σεβασμό των συμμάχων στις ιδεολογικές αναφορές του κάθε ρεύματος, από την αυτονόητη ανάγκη της συνύπαρξης, από την αυτονόητη κοινωνική ανάγκη που έχει προσδώσει στον χώρο της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής αριστεράς τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά που η κοινωνία του χώρου πρεσβεύει, επιβάλλεται να βρεθεί κοινός βηματισμός.

Φυσικά, σε αυτή τη λογική θα πρέπει να δούμε και τους προσωπικούς ρόλους της ηγετικής ομάδας.

Αυτό πιστεύουμε είναι το πιο δύσκολο.

Υπάρχουν εγωισμοί, αξιοπρέπειες, τσαλακώματα, πικρίες, ικανότητες, δυνατότητες, προοπτικές και διάφορα άλλα που πρέπει να διευθετηθούν με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.

Σε ένα προηγούμενο σημείωμα, υπό το κράτος του θυμού, είχαμε προτείνει τη δημιουργία μιας Νέας Αριστεράς που θα σέβεται το παρελθόν της και θα ξεφύγει από τα αβαθή της λιμνοθάλασσας και το τέλμα, που έχουμε βρεθεί και θα ανοίξει πανιά στο πέλαγος.

Πιστεύουμε ότι μπορούμε και πρέπει να δοκιμάσουμε αυτήν την προοπτική, με το υπάρχον σχήμα, με την προϋπόθεση φυσικά όλων των παραπάνω, και της διεύρυνσης της κοινωνικής μας βάσης στον σοσιαλδημοκρατικό και οικολογικό χώρο ως ικανής και αναγκαίας συνθήκης για τη γείωσή μας με την κοινωνία και τα προβλήματά της. Φυσικά, για να έχει πιθανότητες επιτυχίας η προσπάθεια, πρέπει όλοι να απαλλαγούμε από τη διεκδίκηση της απόλυτης αλήθειας - οι βεβαιότητες έχουν ταλανίσει αρκετά την αριστερά άλλωστε.

Πρέπει όλοι να αντιληφθούμε, σε όποιο ρέυμα της αριστεράς και να ανήκουμε, ότι αυτό που βιώνουμε στις μέρες μας είναι η ήττα της αριστεράς σε παγκόσμιο επίπεδο και η απώλεια της ιδεολογικής ηγεμονίας σε εθνικό επίπεδο και ότι αυτό έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας.

Η εποχή μας είναι άνυδρη. Η αριστερά χρειάζεται να ρίξει σταγόνες βροχής στο ξερό χωράφι.

Χρειάζεται ο αριστερός μεταρρυθμισμός που θα βοηθήσει από καλύτερες θέσεις να δώσεις τη μάχη, όπως απαραίτητος είναι ο επαναστατικός λογισμός που θα κρατήσει ζωντανό το όνειρο της σοσιαλιστικής κοινωνίας, όπως αναγκαίος είναι ο θυμός και η αναζήτηση του ανέφικτου που θα σε βοηθήσει να μην ενσωματωθείς στα γρανάζια του συστήματος, και πάνω από όλα σεβασμός στη διαφορετική άποψη και πολιτικό ήθος αντάξιο της ιστορίας της αριστεράς και των ανθρώπων της.

Αυτό ήταν πάντοτε το συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Μην το σπαταλάμε εύκολα. Ας θυμηθούμε όλοι την τέχνη της συνεννόησης. Αυτά που μας ενώνουν είναι πιο πολλά.

Γ. Μπουλμπασάκος

Π.Κ. «Ευαγγελισμός»

Ν. Κωνσταντίνου

Ανένταχτος της Αριστεράς

Πώς να πείσουμε τον κόσμο, αν δεν θέλει να πεισθεί;

Του ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΚΑΤΣΟΡΙΔΑ

1. Τα χαρακτηριστικά των ευρωεκλογών

Το βασικό συμπέρασμα από τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών είναι ότι αυτές διεξήχθησαν σε γενικότερο κλίμα αδιαφορίας και συντηρητισμού, το οποίο ταυτόχρονα διαπερνάται από παρακμιακά φαινόμενα στους θεσμούς, στις αξίες, στην προοπτική, στην τέχνη, στην πολιτική, στα φαινόμενα τυφλής βίας κ.λπ., και τα οποία διαρκούν χρόνια.

Κατά πώς φαίνεται ο συντηρητισμός δεν είναι συγκυριακό φαινόμενο. Αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε από το γεγονός ότι στις εμπειρικές έρευνες κοινής γνώμης οι αξίες της κοινωνίας είναι η οικογένεια, ο στρατός, η εκκλησία κ.λπ., ενώ μεγάλη μερίδα είναι υπέρ της κατάργησης της μονιμότητας στο δημόσιο, κατά του χωρισμού εκκλησίας-κράτους, υπέρ των απελάσεων των μεταναστών, απαιτεί περισσότερη δημόσια ασφάλεια και είναι ξενοφοβική. Όλα αυτά συνιστούν βέβαια ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό περιβάλλον για τις ακροδεξιές απόψεις.

Όσον αφορά την αποχή, παρότι δεν έχει τα ίδια χαρακτηριστικά για τους απέχοντες και συνυπάρχουν πολλές και διαφορετικές τάσεις (π.χ. διαφορετική είναι η αντίληψη των δεξιών ψηφοφόρων από τους προοδευτικούς), εντούτοις ως πολιτική στάση ενέχει χαρακτηριστικά συντηρητισμού (όταν, για παράδειγμα, επικρατεί η αντίληψη «όλοι ίδιοι είναι»), ενώ την ίδια στιγμή κυριαρχεί η λογική της ανάθεσης και όχι της συμμετοχής.

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών για τον ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν καταστροφικό, όπως το παρουσιάζουν, ούτε συνιστά ήττα. Ήταν βέβαια κατώτερο των στόχων που είχαν τεθεί, όμως σταθεροποιείται περίπου στο ποσοστό του 2007, παρά τις εσωτερικές αδυναμίες και την ενορχηστρωμένη επίθεση. Η μη άνοδος των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αποχή και στην απογοήτευση της κοινωνίας, η οποία δεν πιστεύει ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο.

2. Η απαξίωση της πολιτικής

Όπως εύστοχα παρατηρεί ο Δ. Χρήστου, αυτό που κυριάρχησε στην κοινωνία είναι ένα γενικό “Δεν”. Ο κόσμος δεν πιστεύει στη συμμετοχή, δεν ελπίζει σε τίποτα, δεν ονειρεύεται, δεν πιστεύει στη συλλογική δράση, δεν έχει αυτοπεποίθηση (Δ. Χρήστου, «Πόσο χρειαζόμαστε την Αριστερά;», "Η Αυγή", 10.06.09).

Από τα προαναφερθέντα αποδεικνύεται ότι η οικονομική κρίση δεν συνεπάγεται αναγκαστικά και κοινωνική αριστερή ριζοσπαστικοποίηση. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι δυνάμεις της αριστεράς, συνολικά, υποχώρησαν ή παρέμειναν στάσιμες. Άρα δεν φταίνε μόνο τα λάθη σε επίπεδο τακτικής ή τα εσωτερικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ, παρότι έπαιξαν σημαντικό ρόλο, όπως για παράδειγμα η διαδικασία κατάρτισης του ευρωψηφοδελτίου.

Διότι αυτό που εισέπραξε η κοινωνία είναι ότι στο εσωτερικό του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ γίνεται μια μάχη για τις καρέκλες, είτε μεταξύ Χουντή και Παπαδημούλη είτε από πλευράς του ΔΗΚΚΙ για τη 2η θέση στο ευρωψηφοδέλτιο.

Αντί, λοιπόν, να προβάλουμε ως αριστερά την εναλλαγή των βουλευτών, εντός της θητείας, δηλαδή μια διαφορετική πολιτική κουλτούρα, προβάλαμε τις αστικές μορφές ιεραρχίας.

Έτσι, λοιπόν, η λογική του «όλοι ίδιοι είναι» είχε αντίκτυπο σε όλους και η αποχή είναι ένδειξη της απαξίωσης του πολιτικού συστήματος, με αποτέλεσμα να συμπαρασύρει και την αριστερά (δηλαδή, είναι κάτι ανάλογο με αυτό που έγινε με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, το 1989, όπου συμπαρέσυρε τους πάντες, ακόμη και αυτούς που ήταν αντιπολιτευόμενοι σε αυτό το καθεστώς).

Αν όλα αυτά συνδεθούν με την επίθεση που δέχτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ από όλο το πολιτικό φάσμα για τις κινηματικές του επιλογές, αλλά και από την έλλειψη κοινωνικής γείωσης, ιδιαίτερα σε χώρους εργασίας του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, τότε μπορούμε να καταλάβουμε γιατί το αποτέλεσμα ήταν κατώτερο των προσδοκιών.

3. Η νεοφιλελεύθερη ηγεμονία

Λαμβάνοντας αυτά υπόψη, τότε η πιο εύλογη ερμηνεία της αποχής είναι η επικράτηση, στη συνείδηση των ανθρώπων, της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας ως μηχανισμού υπερίσχυσης των ατομικών έναντι των συλλογικών αξιών (βλ. Η. Ιωακείμογλου, «Οι δύο όψεις της αποχής», "Η Αυγή", 20.6.2009).

Εκεί, ακριβώς, βρίσκεται η ανεπάρκεια και το λάθος της αριστεράς. Η αριστερά νόμιζε ότι με το να θέσει στο επίκεντρο του λόγου της μόνο τα ζητήματα της οικονομικής βάσης (π.χ. της εθνικοποίησης των τραπεζών και της επαναφοράς του κράτους πρόνοιας) θα έλυνε το πρόβλημα.

Όμως, χωρίς να υποτιμάμε αυτά και άλλα παρόμοια ριζοσπαστικά αιτήματα, θεωρούμε ότι η αριστερά παράβλεψε αυτό που γίνεται στο νου και στη συνείδηση των ανθρώπων. Διότι ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι μόνο ένα πακέτο οικονομικών μέτρων, αλλά ταυτόχρονα και «μια φιλοσοφία της ζωής ή μια εφαρμοσμένη ηθική» (δες Ν. Σερβετάκης, «Ο ηγεμόνας και η Αριστερά», "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", 21.6.2009).

Με λίγα λόγια οι νεοφιλελεύθεροι κατάλαβαν αυτό που δεν μπόρεσε να καταλάβει η αριστερά: το ζήτημα της ιδεολογικής ηγεμονίας. Ξέχασε η αριστερά ότι η ταξική πάλη δεν διεξάγεται μόνο στο επίπεδο της επιχείρησης, αλλά διεξάγεται ταυτόχρονα και στο επίπεδο της θεωρίας, δηλαδή του πολιτικού εποικοδομήματος, όπου με τη σειρά του επιδρά στην οικονομική βάση (για περισσότερα δες Δ. Κατσορίδας, Η Αντί-Ηγεμονία, εκδόσεις Καμπύλη/Ρωγμή, Αθήνα 2009).

Για ποιο λόγο να είσαι ενταγμένος σε έναν πολιτικό φορέα όταν θεωρείς ότι ζεις σε έναν κόσμο όπου όλα εξαρτώνται από τη δική σου ατομική προσπάθεια και όχι από τη συγκρότηση συλλογικοτήτων; Πώς να πείσει ένας αριστερός πολιτικός οργανισμός τον κόσμο αν ο κόσμος δεν θέλει να πεισθεί; Το πιο κραυγαλέο παράδειγμα, που αποδεικνύει του λόγου το αληθές, είναι το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα (ΝΑΚ) στη Γαλλία.

Το ΝΑΚ, ενώ είχε ένα σαφές αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα και μια σαφή θέση ενάντια στην Κεντροαριστερά και ενώ οι δημοσκοπήσεις του έδιναν γύρω στο 12%, εντούτοις έλαβε 5% και δεν εξέλεξε ευρωβουλευτή. Αυτό δείχνει ότι δεν φτάνει μόνο ένα ξεκάθαρο αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα για να έλθουν τα εργατικά-λαϊκά στρώματα στην αριστερά, αλλά θα πρέπει να συμβαδίζει και με μια αντίστοιχη κοινωνική κινητικότητα και ριζοσπαστισμό.

4. Η ήττα της εργατικής τάξης

Εν κατακλείδι, αυτό το οποίο συμβαίνει είναι ότι έχει μεγαλώσει μια γενιά με την ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού, ενώ η παλιά έχει ηττηθεί αποδεχόμενη τη λογική του ρεαλισμού. Όπως εύστοχα λέει ο Α. Μπαντιού, έχουμε μια «...αντεπανάσταση στο μυαλό των ανθρώπων» ("Η Αυγή", 21.6.2009). Υπό αυτή την έννοια έχουν ευθύνες και τα λαϊκά στρώματα που δεν κάνουν κάτι για να αλλάξει η κοινωνική τους κατάσταση.

Εκτός αυτών, όταν η εργατική τάξη έχει υποστεί ήττα και αποδιάρθρωση από τις συνέπειες της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης και από τις ασκούμενες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, τότε, όπως παρατηρεί ο Α. Ταρπάγκος, «...αυτό το γεγονός δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να μεταφράζεται στη συνέχεια σε πολιτική άνοδο του αριστερού κινήματος: Αυτό θα ήταν άλλωστε το πολιτικά και εκλογικά παράδοξο» (βλέπε, Συνοπτική πρόταση εισήγησης, στην Πανελλαδική Σύσκεψη του «2ου Κύματος», Αθήνα, 4-7-2009).

Τελικά, τι μένει να κάνουμε;

Κατ' αρχάς, να ευχαριστήσουμε και να κρατήσουμε κοντά μας αυτούς που μας ψήφισαν σε δύσκολες συνθήκες. Δεύτερον, να καταλάβουμε ότι το έργο μας, εκτός από ακτιβιστικό, είναι και διαφωτιστικό. Τρίτον, να οργανώνουμε τις κοινωνικές αντιστάσεις και, Τέταρτον, να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και να λειτουργούμε όπως πάντα σκεφτόταν και λειτουργούσε η αριστερά: με όρους κοινωνικών τάξεων και έτσι να απευθυνόμαστε στην κοινωνία.

 

Δ. Βίτσας: Οι λύσεις υπάρχουν στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ

Η εκλογολογία δεν μπορεί να κρύψει το βάθος της οικονομικής κρίσης, υποστήριξε ο γραμματέας της ΚΠΕ του ΣΥΝ, Δημήτρης Βίτσας, σημειώνοντας ότι "οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, η νέα γενιά, υποσχέσεις και μεγάλα λόγια ακούν, λύσεις όμως δεν βλέπουν. Οι λύσεις υπάρχουν στους αγώνες και στο πρόγραμμα διεξόδου του ΣΥΡΙΖΑ".

 

 

Επιστροφή στο παρελθόν ο αντισυστημισμός

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΖΕΥΓΩΛΗ*

Η ανανεωτική αριστερά βρίσκεται στο σημείο μηδέν μετά από 40 χρόνια.

Η "Αυγή", την Τρίτη 14/7, είχε τίτλο “Όλοι μαζί μπροστά”. Ο δικός μου τίτλος διαβάζοντας τις μέσα σελίδες ήταν “Όλοι μαζί πίσω”.

Ανανεωτική αριστερά σύντροφοι σημαίνει πολυφωνία και δυνατότητα σύνθεσης. Στον ΣΥΝ και στον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει όντως η πολυφωνία αλλά λείπει τελείως η δυνατότητα σύνθεσης.

Στον ΣΥΝ υπάρχουν 3-4 τάσεις και στον ΣΥΡΙΖΑ πολλαπλάσιες συνιστώσες. Όταν δεν μπορούν να βρουν μία κοινή φωνή έκφραση προς τα έξω, πώς θέλουν να πείσουν την ελληνική κοινωνία για τις θέσεις τους.

Κομβικό σημείο για την αριστερά είναι οι συμμαχίες και η κατάληψη της εξουσίας. Η ανανεωτική αριστερά έχει απορρίψει τη βίαιη κατάληψη της εξουσίας από μία οργανωμένη μειοψηφία, “το κόμμα της εργατικής τάξης” και δεν θεωρεί ότι είναι ο μοναδικός φορέας της αλήθειας για το καλό του λαού και του κράτους.

Αγωνίζεται να διαδώσει τις ιδέες της και συγχρόνως βρίσκεται σε συνεχή αναζήτηση για τη δημιουργία συμμαχιών, όπου είναι δυνατόν, για να προωθήσει θέσεις προς όφελος αυτών που το σημερινό σύστημα εξουσίας έχει στο περιθώριο, ημεδαπών και αλλοδαπών.

Το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ δεν έχει και δεν είχε ποτέ άλλη πολιτική επιδίωξη πέραν της λεηλασίας των ψήφων της αριστεράς δεν σημαίνει ότι για τον αιώνα τον άπαντα εμείς δογματικά θα διατυμπανίζουμε ότι ποτέ και για τίποτα δεν μπορεί να συνεργαστούμε με το ΠΑΣΟΚ.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το ΚΚΕ. Δεν μπορεί να ξέρουμε τι επιφυλάσσει το μέλλον. Για το παρόν, όμως, να θέλουμε να κάνουμε τον τρίτο πόλο σε συνεργασία με το ΚΚΕ είναι αυτοκαταστροφικό.

Σύντροφοι, αναζητώντας την καθίζηση της αριστεράς στην Ευρώπη δε σας απασχόλησε καθόλου το αίσθημα απογοήτευσης που αισθάνονται οι Ευρωπαίοι από την κατάρρευση του ανύπαρκτου σοσιαλισμού;

Η ευρωπαϊκή αριστερά θα κάνει δεκαετίες να σηκώσει κεφάλι. Ο καπιταλισμός περνάει κρίσεις αλλά έχει τη δυνατότητα να τις ξεπερνάει, δεν κατέρρευσε.

Η κ. Παπαρήγα κατηγορεί τα άλλα κόμματα για αντικομμουνιστική προπαγάνδα. Η χειρότερη αντικομμουνιστική προπαγάνδα είναι να ταυτίζεις τα καθεστώτα της Σοβιετικής Ένωσης και των συμμάχων της με τις ιδέες του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού.

Δυστυχώς, όπου έχει εγκατασταθεί, υποτίθεται, λαϊκή εξουσία, από την Κούβα μέχρι την Κίνα, τα καθεστώτα δεν διαφημίζουν τις σοσιαλιστικές ιδέες.

Δυστυχώς φίλοι μου, η αστική δημοκρατία δυτικού τύπου είναι το καλύτερο καθεστώς στο οποίο έχουν ζήσει οι άνθρωποι. Κάποτε πρέπει να παραδεχτούμε αυτήν την αλήθεια και να επεξεργαστούμε τις προτάσεις μας για τη βελτίωση των πολλών στραβών που έχει και αυτό το καθεστώς. Ο καπιταλισμός αντέχει ακόμα, μέχρι να έρθει η ώρα της αλλαγής δεν μπορεί να είμαστε άρνηση και να ταυτιζόμαστε με καθέναν που δεν θέλει να χάσει τα προνόμιά του.

Η δεξιά, η συντήρηση φοβάται τις αλλαγές. Η αριστερά αν φοβάται τις αλλαγές δεν είναι αριστερά. Ούτε τα λάθη πρέπει να φοβάται. Όποιος δρα θα κάνει και λάθη. Το τραγικό είναι να μην μαθαίνεις από τα λάθη σου.

Λέμε αλλαγή του φορολογικού συστήματος. Όταν το κράτος πάει να φορολογήσει μόνο τους μικρούς και μεσαίους επαγγελματίες λέμε όχι. Ποιοι φοροδιαφεύγουν στην Ελλάδα; Το μεγάλο κεφάλαιο (τραπεζίτες, εφοπλιστές κ.λπ.) είναι λίγοι. Η πλειονότητα είναι μικροί και μεσαίοι. Τα ταμεία του κράτους θα ήταν γεμάτα μόνο αν όλοι έμπαιναν στην τσιμπίδα της εφορίας.

Οι τοπικοί άρχοντες και οι τοπικές κοινωνίες της Ανατολικής Αττικής δεν θέλουν ΧΥΤΑ στην περιοχή τους. Στην Ελλάδα το σλόγκαν είναι: Η καλύτερη περιοχή για χωματερή είναι στο διπλανό χωριό. Η σύγχρονη αριστερά τι θέσεις πρέπει να έχει απέναντι στην κυρίαρχη ιδεολογία που θέλει να φορτώνει τα προβλήματα στον ΑΛΛΟΝ;

Στον επίλογο θα ασχοληθώ με τη δήλωση υποστήριξης των Πανεπιστημιακών του ΣΥΡΙΖΑ σε δύο σημεία.

α) Αντισυστημική αριστερά. Είναι όρος που χρησιμοποιούν οι πούροι επαναστάτες. Τι σημαίνει όμως αριστερά που μένει στην απέξω. Αριστερά σημαίνει αγώνας μέσα στην κοινωνία, μέσα στα όργανα που αποφασίζουν για μικρές και μεγάλες αλλαγές, μέχρι να επιτευχθεί ο σκοπός, που είναι μια κοινωνία που θα λειτουργεί προς όφελος των πολλών που τώρα είναι οι αδικημένοι. Η αριστερά πουθενά και ποτέ δεν νοείται να είναι σκέτο "αντί", πρέπει πάντα να κατορθώνει να είναι παρούσα. "Αντί", είναι οι στερούμενοι ιδεολογίας. Αλήθεια, οι κύριοι πανεπιστημιακοί που υπογράφουν έχουν επιλέξει και δεν συμμετείχαν ποτέ στα όργανα διοίκησης των Ιδρυμάτων τους;

β) Είναι τραγική η ρηχότητα των θέσεων των αντιευρωπαϊστών. Το γεγονός ότι χρησιμοποιούν την εκλογή του Μπαρόζο για να κριτικάρουν την Ε.Ε. δεν πείραξε κανέναν από τους υπογράφοντες τη δήλωση;

*Ο Γιώργος Ζευγώλης είναι συνταξιούχος διευθυντής του ΕΣΥ

Το αριστερό παράδοξο

Της ΕΛΕΝΗΣ ΚΑΡΑΣΑΒΒΙΔΟΥ

Κάποτε έφτασε στην αρχαία Αθήνα ένας άνθρωπος από την Μ. Ελλάδα. «Όλοι στην πόλη μου είναι ψεύτες!» ισχυρίστηκε. Οι Αθηναίοι βρέθηκαν μπροστά σ' ένα παράδοξο. Αν τον πίστευαν, θ' ακύρωναν τον ισχυρισμό του αφού θα «έλεγε την αλήθεια»...

Ο βασικός προεκλογικός μας ισχυρισμός ήταν πως εκφράζουμε τις ανάγκες των πολλών. «Περιέργως» οι πολλοί αρνήθηκαν να εκχωρήσουν στον ΣΥΡΙΖΑ το δικαίωμα να μιλά για τις ανάγκες τους. Εκτός εάν θεωρήσουμε ότι οι μη προνομιούχοι είναι ελάχιστη μειοψηφία, οπότε προφανώς λέμε ψέματα όταν μιλάμε κατά του νεοφιλελευθερισμού και της διαπλοκής, αφού αν «πεινάς», καμιά στρατηγική «ύπνωσης» δεν πιάνει. Ή ψέματα λέμε, λοιπόν, ή ψεύτες είμαστε.

Η αριστερά, μπροστά σε τέτοια παράδοξα, συνηθίζει να εκδηλώνει συμπτώματα θρησκευτικής σέχτας. Έχοντας το αυτονόητο της «αλήθειας» (και κάθε «αυτονόητο» δρα συντηρητικά, νομιμοποιώντας τον ηγεμονικό ιδεολογικό και κοινωνικό «χάρτη», κι άρα την ακινησία) κρίνει περιπτωσιολογικά και όχι ολιστικά. «Καλό», αλλά μας πήρανε χαμπάρι και δεν πείθουμε!

Οι πράξεις πείθουν περισσότερο από τα συνθήματα, ακόμη κι αν σημαίνει να κρίνω δομικά χαρακτηριστικά (αυτά που τάσεις και οργανώσεις ταυτίζουν «έξυπνα» με τα ιδεολογικά ώστε να μαντρώνουν τον κόσμο τους ή όσους/ες έχουν συνδέσει προσωπικές φιλοδοξίες μαζί τους).

Να διευκρινίσω ότι η κριτική δεν είναι απολογητική του συστήματος. Δεν είμαι με την υποκρισία όσων κατηγορούν πρώτα τους Αγιάννηδες και καταπίνουν την κάμηλο των καλοενταγμένων. Παρά τις απλουστεύσεις που με ενοχλούν, οι αξίες της αριστεράς μού “δίνουν φωνή”. Γι αυτό, παρά το φόβο ότι ο περιορισμός θα δημιουργήσει παρανοήσεις, επισημαίνω:

Όταν, και σε περίοδο εκτεταμένης κρίσης, δεν σε εμπιστεύεται η κοινωνία, τότε επιβιώνεις από τις απίστευτες κακοδιαχειρήσεις του καπιταλισμού, όχι γιατί πρωταγωνιστείς με καινοτόμες προτάσεις. Αν αποκτάς φωνή από τα λάθη του (κακού) πρωταγωνιστή (καπιταλισμός) ποτέ δεν θα σκηνοθετήσεις ο ίδιος, κριτική θεάτρου μόνο θα κάνεις, “κουράζοντας” ένα κοινό λαϊκό, την κουλτούρα του οποίου δεν γνωρίζεις «θεωρητικολογώντας αποστειρωμένα», κι ας μιλάς εξ ονόματός του!

Στο μεταναστευτικό αφήνουμε την ακροδεξιά να κάνει παιχνίδι με τον απίστευτα κυνικό κι απλουστευτικό τρόπο της, αλλάζοντας όλη την κοινωνική ατζέντα, αφού προσεγγίζουμε επικοινωνιακά το ζήτημα μέσα από επίθεση στα χαμηλότερα στρώματα γηγενών που δέχονται πιέσεις, αντί να αναδείξουμε τις κοινωνικοοικονομικές αιτίες του φαινομένου. Έχουμε φτάσει στο σημείο να αντιπαλεύουμε τον κοινωνικό ρατσισμό μέσα από… τον βιολογικό ντετερμινισμό, («είστε ρατσιστές!») που αποτελούσε το βασικότερο όπλο του ρατσισμού!

Βοά η κοινωνία ότι τα ΑΕΙ είναι κλειστές λέσχες ψυχολογικής και υλικής απολαβής υμετέρων και ημετέρων, ότι η κρατική παιδεία δεν είναι δημόσια, ότι το άσυλο έχει καταργηθεί προ πολλού αφού η... «κίνηση» ιδεών γίνεται με βάση τα θέλω της αγοράς ή την λογοκριτική βία των μπαχαλάκηδων ή την ιλουστρασιόν στάση κυκλωμάτων. Αλλά η αριστερά (μας) επέλεξε, αντί να υπερασπιστεί την αναγκαιότητά του, επιτιθέμενη δίχως παλινωδίες ανεξαιρέτως σε όσους το κακοποιούν, να υπερασπιστεί πλευρές της κακοποίησής του!

Κι όσον αφορά το άρθρο 16, ο Μαρξ, σε μια υποσημείωση στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας, μιλά για «αγαθά λέσχης» που δεν είναι αληθινά δημόσια, αφού προϋποθέτουν πολιτιστικό ή άλλο κεφάλαιο για να εισαχθείς. Τέτοιο είναι η ανώτατη παιδεία στην Ελλάδα, που αφορά τα μικροαστικά στρώματα και τον αγώνα τους για καλύτερο πλασάρισμα (των μέσα ή έξω «μέτρια σπουδαγμένων») στην αγορά κι όχι εφήβους του Περάματος ή του Χάρβαρντ... Δίνουμε την εντύπωση πως υπερασπιζόμαστε συντεχνίες, δίνοντας ευκαιρία στους εξίσου πολύξερους νεοφιλελεύθερους να κάνουν παιχνίδι προς τη λάθος κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης.

Βοά η κοινωνία ότι υπερασπιζόμαστε νόθα παιδιά ιδεολογικών αντιπάλων, όπως τον εθνικισμό του Γκρούεφσκι, πάσχοντας από το «σύνδρομο του τοπικού διαιτητή». Όταν, από φόβο μην αδικήσουμε τον “άλλον”, αδικούμε ομάδα της πόλης μας... («διανοούμενοι»;; μα ημιμαθείς και ιστορίας και ευρωατλαντικής γεωπολιτικής επικυριαρχίας;;!...) Έτσι, γκρούπες εντός ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ (η διαφορετικότητα των απόψεων δεν αφορά μόνο τον Συνασπισμό, απλώς τα Μίντια «φωτίζουν» ΣΥΝ) παλεύουν για την ιδεολογική ηγεμονία της άποψης ότι “στα Βαλκάνια κυρίαρχος εθνικισμός είναι ο ελληνικός, αφού κυρίαρχη είναι η ελληνική οικονομία!” Η οικονομικίστικη αυτή άποψη στερείται γνώσης πώς δρα μια ιδεολογική (άρα και ψυχολογική) κατασκευή όπως ο εθνικισμός. Το παράδειγμα της αδύναμης Γερμανίας του μεσοπολέμου, που ανέπτυξε σε μη κυρίαρχη οικονομία τον κυρίαρχο εθνικισμό στην Ευρώπη, απαντά από μόνο του...

Για τον Δεκέμβριο αξίζει ειδικής μνείας τόσο η αξιοπρέπεια να μην λαϊκίζουμε όπως άλλοι όσο και η αμετροέπεια να πέφτουμε σε έναν επαναστατικό λαϊκισμό, μπερδεύοντας την εκτόνωση (που αποενοχοποιεί το σύστημα) με την κοινωνική παρέμβαση… Όταν χάθηκε το όριο ανάμεσα σε αυτά τα δυο σκάψαμε και τον ίδιον τον Δεκέμβριο… συντηρητικοποιώντας (όχι απλώς πολώνοντας) εκ νέου την κοινωνία. Ο κόσμος όταν εξεγείρεται δεν θέλει χειροκροτητές, θέλει πολιτικές, που να μετατρέπουν την οργή σε δημιουργική παρέμβαση…

Τέλος, δεν ανήκω στην τάση του Δ. Παπαδημούλη και μάλιστα ενοχλήθηκα από προεκλογική δήλωση, όταν ανώνυμοι παλεύουν δεκαετίες δίχως ούτε μονοήμερη στις Βρυξέλλες. Επέλεξα, αν και προερχόμενη από το Κ.Σ. της νεολαίας, όταν πέρασα στο κόμμα, να μην ενταχθώ σε τάση ώστε να μην συνδέσω την πολιτική μου συνείδηση/ελευθερία με κανενός άλλου είδους «κίνητρα». Αλλά, την ίδια ώρα που κρίνουμε την γραφειοκρατία των Βρυξελλών που “αποφασίζει ερήμην των λαών”, όταν αποφασίζουμε σε κλειστές πόρτες να «αγνοήσουμε» την ψηφοδοσία του κόσμου για έναν επιτυχημένο ευρωβουλευτή, στην κοινωνία δίνεις το μήνυμα ότι το ίδιο (και χειρότερο, αφού ηθικολογείς) είσαι κι εσύ...

Κι αυτή η, (διαχρονική και διατασική) αμετροέπεια, τριπλάρει την πραγματικότητα με τα ίδια κριτήρια σεχταρισμού κι «απώτερου στόχου», απαξιώνοντας την φωνή των πολλών... Η αλλαγή προσώπων π.χ. σε θέσεις κλειδιά δεν επετεύχθη ούτε στο εσωτερικό του ΣΥΝ, ούτε του ΣΥΡΙΖΑ (κι εδώ ευθύνη έχουν και μικρές συνιστώσες...)… Με όλα αυτά συμβάλλουμε σε μια «κουλτουροποίηση» της πολιτικής, όπου αντί κατανάλωσης προϊόντων της αγοράς, καταναλώνουμε συνθήματα της αριστεράς... Το ρηξικέλευθο αναζητείται... αντί της ακινησίας που αλτουσεριανοί θα αποκαλούσαν «βαθιά δομή» τού χθες, πίσω από όσες εκτονώσεις «κουλτουρίστικης διαφοροποίησης» κι αν κρύβεται.

Τέλος, χειρότερη αντίδραση σε εκλογική ήττα (όχι καταστροφή) δεν έχω δει. Κι εδώ δεν έφταιγε ο νέος πρόεδρος του κόμματος... Είχα την αίσθηση πως από Φελίνι έβλεπα Σακελλάριο...

Κι όμως, τίποτε από αυτά δεν μπορεί ν αποτελέσει αφορμή για απαξίωση της προσπάθειας. Γιατί, για την αριστερά ισχύει η ρήση του Κλεμανσώ για την φιλανθρωπία. “Πολλά μπορούν να ειπωθούν εναντίον της. Το χειρότερο είναι ότι δεν εφαρμόζεται.” Κι ακριβώς γι' αυτό θα προσπαθήσουμε πάλι...