Πρέπει ο Συνασπισμός να γίνει κόμμα;

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΡΑΜΠΟΒΑ

Πολλές σταγόνες μελάνι έχουν χυθεί εδώ και εβδομάδες για τις εξελίξεις στην ανανεωτική και ριζοσπαστική αριστερά. Πολλά κείμενα δημοσιεύονται στις εφημερίδες της αριστεράς με στόχο να γίνουν προτάσεις για το μέλλον του ενωτικού εγχειρήματος του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και για να εξηγήσουν το άσχημο αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών. Οι εξελίξεις όμως τρέχουν, η κοινωνία δεν περιμένει και ούτε καν διαβάζει τα βαθυστόχαστα κείμενά μας. Βέβαια, η παραγωγή πολιτικής σκέψης είναι κάτι πολύ καλό και όμορφο, ωστόσο, η απουσία οργανωτικών μηχανισμών που θα φέρουν τις παραγόμενες ιδέες στο επίκεντρο της πολιτικής γραμμής υποβαθμίζει, δυστυχώς, την πολιτική αυτή σκέψη, πρακτικά, στο επίπεδο της ανάπτυξης γενικών ιδεών. Η δημιουργία τέτοιων οργανωτικών μηχανισμών στον ΣΥΡΙΖΑ, καλώς ή κακώς, μπορεί να επέλθει μόνο με μια συμφωνία των συνιστωσών σε κεντρικό επίπεδο και όχι μέσω συνεχών πανελλαδικών συνδιασκέψεων. Είναι κάτι που πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό, ώστε την εσωστρεφή αυτή περίοδο να τη διαδεχτεί μια περίοδος δράσης και ανάπτυξης μιας νέας κοινωνικής δυναμικής.

Ας περάσουμε, όμως, σε ένα φορέα που έχει τις οργανωτικές αυτές δομές ώστε η παραγόμενη πολιτική σκέψη να περάσει στην πολιτική γραμμή και μέσω αυτής στην κοινωνία. Ο φορέας αυτός λέγεται Συνασπισμός και το ερώτημα «αν πρέπει να μετατραπεί σε κόμμα» είναι πιο καίριο από ποτέ. Στον Συνασπισμό εδώ και χρόνια υπάρχουν συγκεκριμένες δομές που δίνουν την ευκαιρία στα μέλη του και στους δημοκρατικά εκλεγμένους αντιπροσώπους τους να συζητούν, να αναλύουν και τελικά να αποφασίζουν για το πρόγραμμα, τα κεντρικά πολιτικά θέματα-στόχους, τις συμμαχίες και πολλά άλλα. Τον φορέα αυτόν κάποιοι θα μπορούσαν να τον χαρακτηρίσουν και όμιλο ιδεών, καθώς οι παραγόμενες πολιτικές ιδέες ενίοτε ξεπερνούν όχι μόνο τις θεσμοθετημένες τάσεις αλλά ακόμα και τα ίδια τα μέλη του. Επίσης, ο χαρακτηρισμός του ως ομίλου ιδεών μπορεί να υποστηριχθεί και από το γεγονός ότι οι αποφάσεις όλων των οργάνων του δεν είναι, επουδενί, δεσμευτικές για κανέναν. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι βουλευτές του ΣΥΝ ψηφίζουν στη βουλή αντίθετα από τις αποφάσεις του συνεδρίου του, ή πως κεντρικά στελέχη συνεχώς εμφανιζόμενα στα ΜΜΕ αποκρύπτουν το νέο πρόγραμμα, προφανώς επειδή οι ίδιοι το καταψήφισαν.

Έτσι, το ερώτημα αν πρέπει ο Συνασπισμός να μετατραπεί σε κόμμα αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Ίσως είναι καιρός να περάσει αυτός ο φορέας στο επόμενο στάδιο και εκτός από οργανωτικές δομές να αποκτήσει και τον χαρακτήρα ενός δημοκρατικού κόμματος. Και αυτό γιατί ενώ η χρησιμότητα των ομίλων ιδεών είναι μεγάλη σε μια κοινωνία, σπανίως αποτελούν όχημα αλλαγής αυτής της κοινωνίας.

Το πώς θα γίνει η μετατροπή του Συνασπισμού σε κόμμα είναι, επίσης, ένα μεγάλο θέμα. Τα στελέχη του φορέα καταναλώνουν ένα μεγάλο μέρος του χρόνου τους σε διαδρόμους και αίθουσες μέσα στο πλαίσιο της περιβόητης πάλης των τάσεων που είναι το κεντρικό πολιτικό διακύβευμα ακόμα και πριν από εκλογικές αναμετρήσεις. Λίγο φαίνεται να ενδιαφέρει η μετατροπή του Συνασπισμού σε κόμμα και πολύ ενδιαφέρει το πώς θα ισορροπήσουμε ανάμεσα στις τάσεις ή πώς η μια θα επιβληθεί ή θα ακουστεί περισσότερο από την άλλη. Δεν είναι τυχαίο πως το γεγονός της ανόδου (έστω μικρής) του ΣΥΡΙΖΑ σχεδόν σε όλη την περιφέρεια και της κάθετης πτώσης του στο πολεοδομικό συγκρότημα της Αττικής στις τελευταίες Ευρωεκλογές δεν απασχόλησε κανέναν, καθώς η πολιτική ανάλυση βασίζεται στο ποια τάση (ή συνιστώσα) φταίει. Ούτε είναι τυχαίο ότι ο καλός ραδιοσταθμός «στο Κόκκινο» λειτουργεί μόνο στην Αττική και καμία προσπάθεια δεν γίνεται εδώ και χρόνια για να επεκταθεί στην υπόλοιπη χώρα, σε αντίθεση με κομματικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς όπως ο 902 και το Τηλεάστυ. Αρκεί το «Κόκκινο» να ακούγεται στους διαδρόμους της Κουμουνδούρου ως μουσική υπόκρουση της πάλης των τάσεων.

Η μετατροπή ή όχι του Συνασπισμού σε κόμμα είναι το σημείο καμπής για την επιβίωσή του αλλά και για την ανάπτυξη της αριστεράς στην Ελλάδα. Ελάχιστοι νέοι άνθρωποι ασχολούνται ή θα ασχοληθούν στο μέλλον με τους διαδρόμους των τασικών περιπτύξεων και καβγάδων. Άλλωστε, αυτό έδειξε και η ηλικιακή δομή του τελευταίου τακτικού Συνεδρίου (ανεξάρτητα από την ανανέωση στην ηγεσία), καθώς τα νέα στελέχη και μέλη ελάχιστα ενδιαφέρονται για βυζαντινού τύπου εσωκομματικές διαδικασίες. Παρά τη μεγάλη φασαρία που δημιουργεί, είναι ξεκάθαρο πως αυτό το μοντέλο λειτουργίας αργοπεθαίνει. Αν ο Συνασπισμός δεν αλλάξει άμεσα, θα πεθάνει κι αυτός μαζί του.