Του Νίκου Γεωργακάκη
Το κόμμα μας (ΣΥΝ), έχοντας πραγματοποιήσει το 2009 μια σημαντική δουλειά για τις προγραμματικές θέσεις του, είναι ανάγκη –υπάρχει καθολική αποδοχή γι' αυτό- να συνεχίσει τις επεξεργασίες του ώστε να καλυφθούν υφιστάμενα κενά. Ένα κενό που πρέπει επειγόντως να συμπληρωθεί είναι οι θέσεις για το κατάλληλο για τη χώρα μας μοντέλο ανάπτυξης. Λόγω και της υφιστάμενης κρίσης, από όλες σχεδόν τις πολιτικές δυνάμεις, τονίζεται σήμερα ότι το υπάρχον μοντέλο έχει φάει τα ψωμιά του και ότι χρειαζόμαστε ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό πρότυπο. Κατά κανόνα, όμως, η σχετική διαπίστωση προσεγγίζεται πρόχειρα από αυτούς που την κάνουν. Εμείς, από τη μεριά μας, οφείλουμε να ασχοληθούμε πιο επισταμένα, όχι με την έννοια μιας αναλυτικότατης πρότασης που είναι καθήκον της εκάστοτε κυβέρνησης να καταθέσει, αλλά με την έννοια του προσδιορισμού των βασικών αξόνων και έργων και κυρίως της ιεράρχησης προτεραιοτήτων. Η αναγκαιότητα αυτή απορρέει και από το γεγονός ότι ως σήμερα απουσιάζει ο ουσιαστικός προγραμματικός διάλογος στις γραμμές μας. Έχουμε καθυστερήσει, με συνέπεια ακόμη και αξιόλογοι καθηγητές και επιστήμονες του χώρου μας να προσεγγίζουν το θέμα με διαφορετικές ακόμη και αντιτιθέμενες απόψεις. (ενδεικτική η αρθρογραφία στο ένθετο της "Αυγής" της 2/5 με θέμα «Απασχόληση στα χρόνια της κρίσης»).
Στο αφιέρωμα αυτό μπορεί να δει κάποιος προσεγγίσεις που δίνουν έμφαση σε βιομηχανία, γεωργία, πράσινη ανάπτυξη, άλλες που δίνουν έμφαση στον κατασκευαστικό τομέα, άλλες με διαφορετικούς προβληματισμούς. Βεβαίως, όλες αυτές οι προσεγγίσεις είναι χρήσιμες, συμβάλλουν στην προσέγγιση του στόχου, όμως αποδεικνύουν ότι βρισκόμαστε αρκετά πίσω στη διαμόρφωση μιας συγκλίνουσας, συνεκτικής πρότασης. Είναι επομένως αναγκαίο να διεξαχθεί ένας ουσιαστικός διάλογος και να μελετηθεί άμεσα η πρόταση για το μοντέλο ανάπτυξης. Σε ένα τέτοιο σημαντικό έργο πρέπει να δραστηριοποιηθούν, πέρα από ακαδημαϊκούς οικονομολόγους, θεωρητικούς επιστήμονες κ.λπ., ειδικοί, που από την επαγγελματική τους ενασχόληση ή τη συμμετοχή τους στη διοίκηση φορέων και επιμελητηρίων (ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ, Οικονομικό Επιμελητήριο, ΓΣΕΒΕΕ, τουριστικοί φορείς κ.λπ.) έχουν εξειδικευμένη γνώση της ελληνικής οικονομικής πραγματικότητας.
Πολιτική υστέρηση
Ως σήμερα καμία πολιτική δύναμη δεν έχει προσεγγίσει ολοκληρωμένα το θέμα. Το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ προβάλλει τη νέα μεγάλη ιδέα περί «πράσινης ανάπτυξης» που είναι, όπως λέμε, «περί διαγραμμάτων», τίποτε συνεκτικό και ολοκληρωμένο. Δεν συγκεκριμενοποιεί πεδία, δεν απαντάει στο πρόβλημα. Το ΚΚΕ δεν ασχολείται με το θέμα, ενώ η Ν.Δ., που επανειλημμένα κάνει λόγο για το αναπτυξιακό πρόβλημα, δεν έχει καταθέσει κάποια ολοκληρωμένη πρόταση.
Η κυβέρνηση εδώ και εννιά μήνες δεν έχει καταθέσει κάποιο ολοκληρωμένο σχέδιο αναπτυξιακού νόμου, ενώ στις διάφορες διεθνείς συναντήσεις κινείται με τη λογική του «βλέποντας και κάνοντας», ενώ δεν υφίσταται κάποιος ουσιαστικός κυβερνητικός σχεδιασμός. Χαρακτηριστική περίπτωση έλλειψης σχεδιασμού ο ενεργειακός τομέας, όπου η κυβέρνηση απλά παραλαμβάνει τα επενδυτικά σχέδια των ιδιωτών και διαμορφώνει τον σχετικό φάκελο. Η ίδια δεν διαμορφώνει κατευθύνσεις, ενώ ο φορέας ενεργειακού σχεδιασμού και ο ίδιος ο ενεργειακός σχεδιασμός στην πράξη έχουν καταργηθεί.
Όμως αυτό δεν μας δίνει άλλοθι για να αδρανούμε. Υπάρχουν διάφοροι φορείς (π.χ. ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, Ίδρυμα Μεσογειακών Μελετών, OKE, ΙΟΒΕ) που ως σήμερα έχουν προχωρήσει σε κάποιες μελετητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ελλάδα για το μοντέλο ανάπτυξης και μπορούν να αποτελέσουν βοήθημα στη δική μας δουλειά.
Εμείς, λοιπόν, τι κάνουμε;
Αν αναλογιστούμε τις απαιτήσεις των καιρών, λίγα. Ένα ικανοποιητικό πλαίσιο έχει δοθεί με το πρόγραμμά μας και τις εκθέσεις που καταθέτουμε κάθε χρόνο για τον προϋπολογισμό. Προσεγγίζουμε το θέμα σε αδρές γραμμές, χωρίς όμως να φθάνουμε στην απαιτούμενη εμβάθυνση.
Πρέπει να κινηθούμε σε δύο κατευθύνσεις. Η πρώτη είναι η ενεργοποίηση μέσω της επιτροπής προγράμματος και των διαφόρων τμημάτων όλου εκείνου του δυναμικού (επιστήμονες, επαγγελματίες, ειδικοί) που μπορούν να βοηθήσουν με ιδέες και προτάσεις. Ιδιαίτερα μπορούν να βοηθήσουν στελέχη, φίλοι μας που είναι σε φορείς και επιμελητήρια.
Η δεύτερη είναι η δουλειά σε επίπεδο κόμματος συνολικά, με την αξιοποίηση επίσης των κατάλληλων συντρόφων και φίλων.
Με τη βοήθεια του κατάλληλου δυναμικού συντρόφων, φίλων και ειδημόνων επαγγελματιών, πρέπει σε κάθε νομό και περιφέρεια να διαμορφωθούν θέσεις για την παραγωγική και γενικότερα οικονομική ανάπτυξη. Να περάσουμε από την εποχή της συχνής αρνητικής αντιμετώπισης επενδυτικών σχεδίων στην εποχή των θετικών παρεμβάσεων. Μέχρι τώρα παρακολουθούμε τα διάφορα επενδυτικά σχέδια που ανακοινώνονται από την κυβέρνηση και παίρνοντας υπόψη αποκλειστικά τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις προβάλλουμε ένα όχι και τελειώσαμε.
Νέα προσέγγιση και αυτοδιοικητικές εκλογές
Πρέπει να απαιτήσουμε από την κυβέρνηση να καταθέσει ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο, όμως κι εμείς οφείλουμε να επεξεργαστούμε τις δικές μας προτάσεις.
Πρώτον να προβληματιστούμε για σημαντικές επενδύσεις που μπορούν να γίνουν από το ίδιο το κράτος, την τοπική αυτοδιοίκηση, συνεταιρισμούς κ.λπ. Να μελετήσουμε και να υιοθετήσουμε επενδυτικά σχέδια που θεωρούμε ότι μπορούν να συμβάλλουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου.
Σχετικά με τις ιδιωτικές επενδύσεις να τις μελετούμε και να παίρνουμε συγκεκριμένη θέση έπειτα από σφαιρική εξέταση όλων των δεδομένων.
Αν κάποια επένδυση εξαιτίας των όρων της (χρηματοδοτικών, περιβαλλοντικών, απασχόλησης, κοινωνικών επιπτώσεων) μόνο δεινά επιφέρει, μπορούμε να είμαστε αρνητικοί. Αν όμως είναι δυνατό με δική μας παρέμβαση αλλά και των τοπικών κοινωνιών να αλλάξουν, να βελτιωθούν κάποιοι όροι και να προκύπτουν οφέλη, να μην είμαστε απόλυτα αρνητικοί. Να εξετάζουμε κάθε περίπτωση συγκεκριμένα και να παίρνουμε θέση με τη φιλοσοφία του ΝΑΙ υπό όρους και όχι με την αντίληψη της γενικής απόρριψης. Στη λογική της αποδοχής των έργων ή όχι να έχουμε σαν βάση τη μεθοδολογία της ανάλυσης κόστους-οφέλους, όπου ασφαλώς στην τελική αξιολόγηση θα μπαίνουν συνολικά τα οικονομικά, κοινωνικά (π.χ. απασχόληση), περιβαλλοντικά και λοιπά κριτήρια και όχι αποσπασματικά όπως κάνουμε συχνά ως σήμερα.
Ανάπτυξη-Απασχόληση
Δεν είναι δυνατό να επισημαίνουμε την αποβιομηχάνιση και την παραγωγική υποβάθμιση της χώρας και από την άλλη εναντιωνόμαστε σε κάθε επένδυση. Νομίζω ότι αυτό δεν αποτελεί αριστερή προσέγγιση. Με αφορμή τις αυτοδιοικητικές εκλογές, το θέμα «Ανάπτυξη-Απασχόληση», με την έννοια που δίνουμε εμείς στην ανάπτυξη, να βρεθεί ψηλά στην ατζέντα μας. Θα ήταν χρήσιμο, με τη συμβολή και της επιτροπής προγράμματος και παίρνοντας σαν μπούσουλα το κεφάλαιο 13 του προγράμματός μας, να γίνουν επεξεργασίες πανελλαδικά και να ακολουθήσει ημερίδα. Αυτές οι επεξεργασίες και η ημερίδα αν δεν καθυστερήσουν, θα συμβάλλουν τόσο στην παρέμβασή μας όταν έρθει ο νέος αναπτυξιακός νόμος στη Βουλή, όσο και στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Να δείξουμε ενδιαφέρον για την ενίσχυση του παραγωγικού τομέα
Αν σήμερα κυρίαρχο μοντέλο είναι οι υπηρεσίες (80% του ΑΕΠ) και κύρια δραστηριότητα θεωρείται ο τουρισμός, αυτό πρέπει να ισχύει και στο μέλλον; Δεν είναι δυνατό να συνεχίσει η Ελλάδα να αυξάνει τον τομέα των υπηρεσιών, ακόμη και παρασιτικών, και να μην παίρνει υπόψη νέες δυναμικές δραστηριότητες, κυρίως αυτές που έχουν αυξημένη προστιθέμενη αξία (μεταποίηση) ή αφορούν έρευνα, παιδεία, τεχνολογία και επομένως τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς μας. Δεν είναι δυνατό να στηριχτούμε στη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Να πάρουμε ιδέες από το πρόγραμμα και να εμβαθύνουμε.
Για παράδειγμα, σε δραστηριότητες όπου οι εισαγωγές είναι μεγάλες. Να μελετήσουμε σε βάθος πώς και σε ποια προϊόντα μπορούμε να υποκαταστήσουμε εισαγωγές. Είναι κωμικοτραγικό σε μια χώρα που έχει, για παράδειγμα, τόσο αναπτυγμένη βιομηχανία χάλυβα και αλουμινίου να μην κατασκευάζουμε ούτε ποδήλατα. Πρέπει να δίνουμε γενικά ιδιαίτερο βάρος σε κλάδους με αυξημένη προστιθέμενη αξία.
Να εξετάσουμε επίσης πώς θα δώσουμε παραπέρα ώθηση σε εξαγωγές. Να επιμείνουμε και να συνεχίσουμε στους τομείς που ήδη έχουμε σημαντικές εξαγωγές (π.χ. αγροτικά προϊόντα, τσιμέντα, μάρμαρα, αλουμίνιο κ.ά.) και να δούμε και νέους κλάδους εξαγωγών.
Χρειάζεται μελέτη και ενθάρρυνση τέτοιων δραστηριοτήτων μέσα από τους αναπτυξιακούς νόμους.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου