Αισθανόμενος την ανάγκη να τοποθετηθώ απέναντι σε ορισμένα ζητήματα, όπως αυτά τέθηκαν το τελευταίο χρονικό διάστημα, έγραψα αυτό το κείμενο. Μεταξύ άλλων, το θέτω και υπόψη σας, εφόσον τα "εσωκομματικά" βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα σας. Ελπίζω να βρείτε κάποια στιγμή τον χρόνο να το διαβάσετε.
Όσα συμβαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ τον τελευταίο καιρό θα μπορούσαν να αποδοθούν επιγραμματικά με μια φράση του Αλμπέρτο Μοράβια: "Όταν δεν κοιτάζουμε την κοινωνία από τη σκοπιά της κοινωνίας, τα πάντα μπορούν να βγουν στην επιφάνεια". Κυρίως, φιλάρεσκοι και γενικόλογοι αφορισμοί, πολιτικός λόγος, ο οποίος υπάρχει ως παγερή πληροφοριακή διασύνδεση και όχι ως ζωντανό, λειτουργικό όργανο επαφής και επικοινωνίας με πληττόμενα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, εξαντλημένα από την εξατομίκευση και παραδομένα στην πολιτική αποχαύνωση.
Δεν πειράζει τόσο που δεν διαθέτουμε τηλεοπτικό σταθμό, όσο ότι τροφοδοτούμε αυτή την κακή και αποκρουστική, υπαρκτή ιδιωτική τηλεόραση των επιχειρηματιών με στερεότυπα σχήματα τεχνητής σηματογραφίας, τα οποία θολώνουν αντί να διευρύνουν και να οξύνουν τη σκέψη των πολιτών, για τους οποίους υποτίθεται ότι ενδιαφέρεται ο ΣΥΡΙΖΑ. Και αντί να εντείνουν τη σύγκρουση με τις ψευδείς εντυπώσεις, που εκ συστήματος προάγουν τα ΜΜΕ για τον ΣΥΡΙΖΑ, την αναστέλλουν και την ακυρώνουν.
Διότι, τελικά, τι προκύπτει, όταν κάποιοι, αντιμετωπίζοντας την (μικρο)κοινωνία ως σκηνική πλαισίωση, περιβάλλουν τις προθέσεις τους με την τυποποιημένη ευκολία και την αχλύ της "μεγάλης σιωπής", για να τις εξωτερικεύσουν κατόπιν ως εκρηκτικά λεκτικά σχήματα, τα οποία υποκαθιστούν τις πολιτικές θέσεις; Και τι συμβαίνει όταν κάποιοι άλλοι διοχετεύουν τις έτοιμες απαντήσεις, τις οποίες διατηρούν επί παντός του επιστητού, μέσα από τα πολλά κανάλια δημοσιότητας που διαθέτουν, για να επηρεάσουν καθοριστικά την "κοινή γνώμη";
Μήπως κατά βάθος ασκούν πολιτική με το ίδιο κριτήριο, όπως και το "άρχον συγκρότημα"; Δηλαδή ότι σε ένα δημοσιογραφικό τοπίο, ασφυκτικά οριοθετημένο από ισχυρά οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα, ο συστηματικός αποκλεισμός του πολίτη από τις πηγές της γνώσης και της ενημέρωσης και η συνακόλουθη αναπηρία της συλλογικής κρίσης, καταλήγουν να αντιμετωπίζονται ως φαινόμενα γόνιμα, δημοκρατικά και
πρόσφορα για την προώθηση πολιτικών σχεδίων;
Και ότι όποιος γνωρίζει καλά αυτήν την προνομιακή παρακαμπτήριο άσκησης πολιτικής, νομιμοποιείται να δρέψει ανενόχλητος τους καρπούς της πρακτικής του;
Αυτά τα (α-πολιτικά) διαβήματα και οι εκφάνσεις τους, μέσα σε μια συγκυρία κοινωνικής δυσφορίας και απαξίωσης της πολιτικής, συμβάλλουν μόνο στο περαιτέρω "ξήλωμα" μιας εναλλακτικής κοινωνικής πρότασης. Και μας εγκλωβίζουν ΟΛΟΥΣ/-ΕΣ, ανεξαρτήτως εντάξεων και συμπαθειών, σε θορυβώδεις καμπάνιες, οι οποίες παρασιτούν στις πολιτικές συζητήσεις με διαδικασίες, επιχειρηματολογίες και επίδικα.
Εκείνο που έλειπε και λείπει από τον ΣΥΡΙΖΑ, παρότι έγινε πια πέντε ετών και αρκετά μεγάλο παιδάκι, είναι πρώτ' απ' όλα μια βασική, στοιχειωδέστατη επίγνωση, απολύτως απαραίτητη προϋπόθεση για οποιεσδήποτε άλλες αναζητήσεις: Ότι η πρακτική ήταν, είναι και θα παραμείνει πηγή και κριτήριο της αλήθειας. Όσο κι αν φανταζόμαστε τους εαυτούς μας ως τους πλέον ρηξικέλευθους επαναστάτες, όσο πλούσιο κι αν θεωρούμε το ιδεολογικό μας κομπόδεμα, από την στιγμή που είμαστε διατεθειμένοι να προσφύγουμε σε πρακτικές θρεμμένες από τις δοκιμασμένες τεχνικές κυριάρχησης και σε πρακτικές προσαρμοσμένες άρρηκτα στις αντιδημοκρατικές προδιαθέσεις του συντηρητικού "κοινού νου", θα συμβαδίζουμε με κάποια τουλάχιστον από τις συστημικές εκδοχές που επιδιώκουμε να ανατρέψουμε.
Με οποιαδήποτε μαρξιστική παράδοση στη σφαίρα της κουλτούρας κι αν επενδυθεί ρητορικά, μια στρεβλή πρακτική οδηγεί αναπόδραστα σε μια στρεβλή ιδεολογία: Οι δυο τους αλληλεπιδρούν και αλληλοδιαπερνώνται, οδηγώντας στη μια ή την άλλη μορφή συντηρητικής ενσωμάτωσης. Άλλωστε, οι συντηρητικές ιδεολογίες είναι πολυσχιδείς, έχοντας πάντα ένα κοινό χαρακτηριστικό: Δεν είναι αληθινές -είναι προσαρμοσμένες.
Συνδεόμενοι έμμεσα με τον Λούκατς ("Ιστορία και Ταξική Συνείδηση"), ας κατανοήσουμε ότι στο κριτήριο της πράξης μέσα στην ιστορική προοπτική "κρύβεται η δυνατότητα να εκτυλιχθεί ο περιεχομενικός πλούτος της ολότητας" οποιασδήποτε μαρξιστικής θεωρητικής παράδοσης. Στην αντίθετη περίπτωση, κανένας Γκράμσι, κανένας Τρότσκι, κανένας Μπουχάριν, κανένας Πουλαντζάς, κανένας Ζαχαριάδης, κανένας Αλτουσέρ δεν αρκούν για να κατοχυρώσουν εύσημα ριζοσπαστικότητας, σε όσους και όσες επιχειρούν να παράξουν την πολιτική και αντικειμενική πραγματικότητα, μέσα στον κόσμο των συμβόλων που επιστρατεύουν ταχυδακτυλουργικά, ώστε να ταιριάξουν με τα χαρακτηριστικά τους.
Ποια είναι, άλλωστε, η πεμπτουσία του σταλινισμού ως πρακτικής, αν όχι η αναισθησία των γραφειοκρατών, οι οποίοι εγκαταβιούν στον σκληρό τεχνοκρατισμό και τον λαϊκισμό της κομματικής τους δομής, αποσπασμένοι από την πραγματικότητα, με τη σοφία του Ενός να ανέρχεται σε αξία, με τους ευσεβείς τους πόθους να αναγορεύονται σε ιστορική προοπτική, αναπαραγώμενοι μέσα από τα πλαστογραφημένα, επίκτητα πλουμίδια μιας μαρξικής σκέψης αποξενωμένης από το πρακτικό της αντίκρισμα;
Είναι, βεβαίως, γεγονός, ότι καμιά συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι έχθρική ή καχύποπτη στα σύγχρονα ζητήματα που τροφοδοτούν την εγχώρια και διεθνή μαρξιστική προβληματική και συζήτηση. Παρ' όλα αυτά, ισχύει το εξής "παράδοξο": Ο ΣΥΡΙΖΑ αδυνατεί, σε μεγάλο βαθμό και παρά τις πολλές παρήγορες εξαιρέσεις, να χρησιμοποιήσει τον μαρξισμό ως εργαλείο κριτικής επεξεργασίας και μεθοδικής παρέμβασης στην ελληνική πραγματικότητα.
Πολύ συχνά, επιπλέον, οι συνθήκες και οι αφετηρίες, μέσα από τις οποίες διεξάγεται η εσωτερική συζήτηση και διαμορφώνεται η εξωτερική απεύθυνση του ΣΥΡΙΖΑ, συμβάλλουν μάλλον στο να μην ενισχύεται η δυναμική της μαρξιστικής κριτικής αντιπαράθεσης με τη σύγχρονη αστική ιδεολογία. Αν διαρκέσει, όμως, αυτή η κατάσταση, πώς ο ΣΥΡΙΖΑ θα κατορθώσει να υλοποιήσει ριζοσπαστικές τομές στις κοινωνικές σχέσεις; Και ακολούθως, πώς θα αποσυνδέσει τις καταπιεζόμενες τάξεις από τις εκφράσεις της μικροαστικής ιδεολογίας και ηθικής, οι οποίες καλλιεργούνται με ηγεμονικούς όρους και σε ένα ευρύ φάσμα εκδοχών, από τα ΜΜΕ μέχρι το ΠΑΣΟΚ και από το ΚΚΕ μέχρι τον ΛΑΟΣ;
Όταν η μικροαστική ιδεολογία δεν πλήττεται από το ριζοσπαστικό εργαλείο της μαρξιστικής κριτικής, τότε οι όποιες επιμέρους ριζοσπαστικές διαθέσεις θα υποχωρήσουν μπροστά της και θα την αναπαράξουν: Η στρεβλή πρακτική θα έχει εκθρέψει τη στρεβλή ιδεολογία της. Μήπως, μάλιστα, ο σημερινός αλυσιτελής θεωρητικός ορίζοντας του ΣΥΡΙΖΑ και η "αριστερόστροφη" εκδοχή σοσιαλδημοκρατικής ρητορικής, η οποία επιβιώνει ετερόφωτη στο εσωτερικό του, είναι οι ανησυχητικές ενδείξεις ότι το κριτήριο της αριστερής πράξης υποβαθμίζεται επικίνδυνα, προκαλώντας τους θολούς φραστικούς παφλασμούς τους ευθέως
ανάλογους με την υποβάθμισή του;
Ένα είναι σίγουρο: Όσο ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ δυσκολεύεται να βρει στον μαρξισμό τη διαλεκτική μέθοδο σύλληψης της πραγματικότητας και φατριάζει υπό τις αναπεπταμένες σημαίες ανταγωνιστικών τακτικισμών, ύποπτα ασαφών στην ψευτομεγαλόπνοη πληθωρικότητά τους, όσο ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ προτιμά να "θαμπώνεται" από ορισμένες ηγετικές του προσωπικότητες, παρά να σοβαρεύεται, κι όσο οι εν λόγω ηγετικές προσωπικότητες προτείνουν στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ, κατά τον έναν ή τον άλλο τρόπο, "εικόνες" για να στολίσει το ιδεολογικό σαλόνι του, αντί για όρους συζήτησης, προϋποθέσεις συμμετοχής και κύκλους θεμάτων, επί των οποίων αυτός ο κόσμος θα μπορέσει να παρέμβει και να διαμορφώσει πρωτόβουλα, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στην "επιφάνεια" που περιγράφει ο Μοράβια θα συσσωρεύονται ασφυκτικά χίλιες δυο αντιφάσεις και ακόμα περισσότερα προβλήματα.
Ευχαριστώ για την υπομονή σας, NOVALIS (τακτικός σχολιαστής του ραδιοφωνικού σταθμού "Στο Κόκκινο" και της "Α").
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου