Του Δάνη Κουμασίδη*
Η ιστορία της αριστεράς ως άθροισμα συνειδήσεων, ιδεών, αγώνων, έχει ένα κοινό πρόσημο: το ότι σε πολλές περιπτώσεις αυτό το πρόσημο στέκει ακατανόητο, πιο δυσερμήνευτο και από κινέζικο ιδεόγραμμα! Παρέλκει ανάμεσα στην αυτοπροβολή των πολιτικών συστημάτων ως ιστορικό μονόδρομο (περιμένει λοιπόν τη σειρά της;) και στην αυτό-αναίρεσή της μέσα από μια σειρά αντιφάσεων και αντικρουόμενων θέσεων (αριστερισμός - ρεφορμισμός, αναπαραγωγή ιεραρχικών δομών - αναρχίζουσες αποκλίσεις). Ίσως τελικά κάθε ερμηνευτικό σχήμα της αριστεράς να χρειάζεται μια αριστοτελική μεσότητα, σε μια εντυπωσιακή αντιστροφή της διαλεκτικής. Κάθε Ιστορία όμως κρύβει μια πλειάδα μικροϊστοριών, σε σημείο να αμφιβάλλουμε για την ίδια τη συγκρότηση της. Μεταξύ των εκατοντάδων ιστοριών, η ιστορία κάθε συντρόφου και συντρόφισσας (στο έξης ά-φυλα υπό το σχηματικό του αρσενικού που θα μπορούσε να είναι και θηλυκό ή ουδέτερο προς επίρρωση του Φρόυντ).
Κάθε σύντροφος διαθέτει -ή είναι- μια τοπικότητα: Ως προς το εύρος των δυνατοτήτων, το υψηλό ή το φαιδρό των απώτερων σκέψεων του, το φιλμ των παραστάσεων, των προθέσεων, της σεξουαλικότητας και των τελικών σκοπών του. Ριζικά ενδεχομενικός, κοινωνική (ενίοτε και φαντασιακή) κατασκευή, ένα μικρό ερωτηματικό υποκείμενο που τολμά να υπερβαίνει τον εαυτό του θέτοντας συνεχώς αμείλικτα ερωτήματα που το υπερβαίνουν και πράττοντας αυτά που κάποιοι δεν τολμούν να φανταστούν. Μπαίνουμε στο συλλογικό (εν προκειμένω στη νεολαία συνασπισμού) για να εντοπίσουμε το ατομικό. «Η κριτική θεωρία της κοινωνίας είναι στο σύνολό της το ξετύλιγμα μίας και μοναδικής κρίσης της ύπαρξης» (Horkheimer Critical Theory: Selected Essays, σελ. 227). «Αν και οι άνθρωποι στο ειδολογικό τους χαρακτηριστικό είναι πρακτικά και δημιουργικά όντα, στον καπιταλισμό υπάρχουν ως αντικείμενα, ως απανθρωποποιημένα όντα, όντα από τα οποία στερείται η υποκειμενικότητα» (Τζον Χόλλογουεη 'Φετιχισμός και Φετιχοποίηση', στο Ας αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία, σελ. 167).
Ας δώσουμε ένα τέλος πια -είμαστε σε καλό δρόμο αναφορικά με αυτό- στις ονοματολογίες του παρελθόντος και στους γραφικούς, τελολογικούς -ισμούς που κατακρημνίζουν την αριστερά περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο πεδίο. Κάθε στοχαστής στην εργαλειακή και αισθητική ζυγαριά. Κάθε σύντροφος στον χώρο του (και με τις δύο έννοιες του χώρου) και όχι στη μιζέρια. Ζούμε καιρούς που η προσταγή «η εργατική τάξη να ζει τόσο ώστε να γεννά την επόμενη» αμφισβητείται - κάποιοι καλούνται να μη ζήσουν και κάποιοι απλώς να επιβιώσουν. Μια καταστροφική μανία, αντίστοιχη με αυτήν που φθάνει να καταστρέφει το υπερσυσσωρευμένο κεφάλαιο για να μην καταστραφεί ο ίδιος ο καπιταλισμός.
Μεταβάσεις. Η μετάβαση από το ένα στιγμιότυπο στο άλλο. Ο αγώνας εντός των γλωσσικών ορίων. Ένας οργουελιανός κόσμος απέναντι σε έναν ιμπρεσσιονιστικό. Η σύνδεση της επανάστασης με την ευτυχία και την απόλαυση ταυτόχρονα με τον φόβο της γελοιοποίησης (Foucault). Το ρευστόν της μετανεωτερικότητας οδηγεί στην πληθώρα υπερτροφικών εγώ που έχουν πια τα τεχνικά εκφραστικά μέσα ώστε να ακούγονται -για τα γλωσσικά αμφιβάλλω. Ορισμένα υπερτροφικά εγώ κινούνται κι ανάμεσά μας. Δεν ανακαλύπτω εσωτερικούς εχθρούς, απλώς αναζητώ τις παθολογίες που κάνουν πολιτικούς οργανισμούς της αριστεράς τη μια στιγμή να απογειώνονται και την άλλη να καρκινοβατούν. Η πιο απλή πρώτη λύση; Να πράττουμε.
Αυτές τις συλλογικές και ατομικές παθολογίες ερχόμαστε να θεραπεύσουμε: ταυτόχρονα με την κοινωνική δράση σε μια περίοδο μεγάλων αλλαγών κάθε είδους. Ας μιλήσουμε μεταξύ μας, ας μιλήσουμε με ανθρώπους και ιδέες, ας συν-ομιλήσουμε με τις ριζικές αλλαγές: Κανείς δεν έχασε από τις κειμενικές ομιλίες, εκτός ίσως από τον εφησυχασμό του. Κανείς δεν έχασε από τις πράξεις -ίσως εκτός από τη διάψευση των ανεκπλήρωτων φαντασιώσεών του.
* Ο Δάνης Κουμασίδης είναι μέλος της Πολιτικής Κίνησης Πόλης Θεσσαλονίκης.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου