Η κυβερνητική πρόταση της αριστεράς

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΑΠΟΥΝΑ*

Οι συζητήσεις εντός της ελληνικής αριστεράς για το ευρώ ή τη δραχμή, για την παραγωγική ανασυγκρότηση ή το εμπορικό ισοζύγιο, για τα ευρωομόλογα και τη λειτουργία της ΕΚΤ, για την αναζήτηση εναλλακτικών πηγών δανεισμού ή ακόμη και την αναζήτηση… πετρελαίου χάνουν απ’ τα μάτια τους το πρωτεύον που δεν είναι άλλο από τον συσχετισμό της δύναμης στο πεδίο της ταξικής και πολιτικής πάλης.

Η κρίση χρέους και οι συνακόλουθες πολιτικές επιλογές βύθισαν το ήδη ανυπόληπτο πολιτικό σύστημα εξουσίας σε πρωτοφανή κρίση. Το ΠΑΣΟΚ αποδομείται, η Ν.Δ. και ο ΛΑΟΣ βρίσκονται σε αδιέξοδα.

Ωστόσο η αριστερά, παρότι βρίσκεται γενικά στο στόχαστρο της κριτικής από τα μέλη και τους οπαδούς της για την πολυδιάσπαση και την αναποτελεσματικότητά της, αυξάνει ταυτόχρονα το κοινωνικό της ακροατήριο και τα δημοσκοπικά της ποσοστά. Αυτή η αντίφαση αντανακλά το γεγονός ότι το αίτημα για ενότητα της αριστεράς έχει αντικειμενικά ωριμάσει, όπως τεκμαίρεται τόσο από τον φόβο των αντιπάλων ενώπιον μιας τέτοιας πιθανότητας όσο και από την απαίτηση για μια τέτοια ενότητα, που εκφράζεται έντονα από την πλατιά κοινωνική βάση των κινημάτων και της αριστεράς. Το αίτημα αυτό έχει δυο διαστάσεις: την αποτελεσματική κοινωνική δράση και την εκλογική συνεργασία.

Η κοινωνική αντίσταση όλη αυτή τη διετία έχει φέρει το κίνημα στην Ελλάδα στην πρωτοπορία της Ευρώπης την ώρα που το μέγεθος της κρίσης και τα συστημικά αδιέξοδα τείνουν, ολοένα και περισσότερο, να αναβαθμίσουν το διακύβευμα από το επίπεδο της ανάσχεσης κάποιων μέτρων στο επίπεδο της ολομέτωπης και συνολικής αντιπαράθεσης με το σύστημα.

Κίνημα και εκλογές

 

Σήμερα βρισκόμαστε σ’ ένα μεσοδιάστημα υποχώρησης του γενικού κινηματισμού, με την έννοια ότι η κοινωνική διάθεση εκφράζεται με την προβολή στο κεντρικό πολιτικό πεδίο και στον εκλογικό συσχετισμό. Αυτή η εξέλιξη σχετίζεται με τη χωρίς εκλογές κυβερνητική μεταβολή και με την αναρρίχηση στην πρωθυπουργία του τραπεζίτη Παπαδήμου, που, αν και σκόπευε να πετύχει συναινέσεις, πολιτικές και κοινωνικές, φθείρεται ταχύτατα και στα δύο επίπεδα. Το αίτημα για εκλογές είναι σήμερα αίτημα δημοκρατίας.

Το μέτρο της ενότητας και του μετώπου της αριστεράς σ' αυτή τη συγκυρία είναι η κυβερνητική πρόταση της αριστεράς, το σύνθημα για «κυβέρνηση της αριστεράς».

Η χρησιμότητα και η επικαιρότητα αυτού του συνθήματος δεν πρέπει να εκτιμηθεί με τους όρους «κανονικότητας» της προ κρίσης εποχής, ούτε καν με όρους αυστηρής νοηματοδότησης του περιεχομένου του. Γιατί η δυνατότητα δεν προκύπτει από την ετοιμότητα της αριστεράς, αλλά από την ίδια την κρίση του συστήματος και, ταυτόχρονα, από τη διάθεση της κοινωνικής πλειοψηφίας να αντιστέκεται και να στρέφεται στην αριστερά.

Μια προοπτική κυβέρνησης της αριστεράς και, πολύ περισσότερο, μια ραγδαία αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών θα λειτουργούσε πολλαπλασιαστικά στην διάθεση της κοινωνίας να βαδίσει στον δρόμο της σύγκρουσης με το σύστημα.

Το ΚΚΕ δεν απαντά στην πρόκληση διατηρώντας τη γραμμή της ιδεολογικής προπαγάνδας περί «λαϊκής εξουσίας» και απορρίπτει το σύνθημα «κυβέρνηση της αριστεράς». Ωστόσο αυτή η γραμμή δεκαετιών που στηρίζεται στην υποτίμηση των δυνατοτήτων του εργατικού και λαϊκού κινήματος πιέζεται αφόρητα στις σημερινές συνθήκες της ταξικής και πολιτικής πάλης.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν αγγίζει καν το ζήτημα.

Η ΔΗΜΑΡ επίσης δεν μπορεί να βγει επιθετικά μ’ αυτό το σύνθημα, καθώς ο στόχος της για «κυβέρνηση της κεντροαριστεράς» υλοποιείται, κατά το ένα μέρος, ήδη από την κυβερνητική πολιτική του ΠΑΣΟΚ και από την κυβέρνηση Παπαδήμου.

 

Ο ΣΥΡΙΖΑ «σηκώνει το γάντι»

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο μόνος σχηματισμός της αριστεράς που βάζει επιθετικά το θέμα των εκλογών, με όρους διεκδίκησης της κυβέρνησης.

Ωστόσο η προσέγγιση του ζητήματος δεν γίνεται με επίκαιρους όρους, παρά επαναλαμβάνεται, με τον ίδιο τρόπο, εδώ και περίπου ένα χρόνο. Το αποτέλεσμα είναι η πρότασή του ΣΥΡΙΖΑ να είναι μεν διακριτή σε σχέση με το ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αλλά λιγότερο διακριτή από τη ΔΗΜΑΡ, και να χαρακτηρίζεται από στοιχεία αμηχανίας και αναποφασιστικότητας που εν τέλει υπονομεύουν τη δυναμική της. Αναφέρεται στο «αντιμνημονιακό μέτωπο», που αποτελεί πρόταση αντιπολίτευσης και δεν έχει αυτονόητα αριστερό πρόσημο, καθώς και σε ένα νέο «συνασπισμό εξουσίας», τοποθέτηση που βρίσκεται πιο πίσω ακόμη και από τις προ τετραετίας διατυπώσεις, που μιλούσαν για «κυβέρνηση με επίκεντρο τη ριζοσπαστική αριστερά».

Η αναφορά, ακόμη και ο υπαινιγμός για συνεργασία με τη σοσιαλδημοκρατία σήμερα, έστω και σε επίπεδο στελεχών που πηδάνε όψιμα σαν τα ποντίκια από το βυθιζόμενο σκάφος, τροφοδοτούν τις εκδοχές της ανοικοδόμησης του αστικού πυλώνα της σοσιαλδημοκρατίας. Δεν υπάρχουν αριστερές εκπροσωπήσεις στο πολιτικό δυναμικό του ΠΑΣΟΚ, πολύ περισσότερο δε στελέχη που είχαν μέχρι πρόσφατα συμμετοχή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην κυβέρνηση, και οι ελάχιστες εξαιρέσεις απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Είναι αδύνατο να συνυπάρξουν οι αντιθετικές στρατηγικές που απορρέουν αφενός από την «κυβέρνηση της κεντροαριστεράς» και αφετέρου από την «κυβέρνηση της αριστεράς». Στην πράξη η «αμφίπλευρη διεύρυνση» γέρνει προς τα δεξιά, υπονομεύοντας τους ήδη αδύναμους όρους ηγεμονίας της ριζοσπαστικής αριστεράς στα μελλοντικά μαζικά μορφώματα, καθώς πιέζει όχι μόνο τον όλο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τον ΣΥΝ και την ήδη τραυματισμένη ενότητά του με αντάλλαγμα μια, επισφαλούς ενότητας και προοπτικής, σχετικά μεγαλύτερη Κοινοβουλευτική Ομάδα.

 

Κυβέρνηση της αριστεράς - η πρόταση

Η σωστή επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ να απαντήσει με τόλμη στην ιστορική ευκαιρία, που συμπυκνώνεται εκλογικά στο σύνθημα για κυβερνητική πρόταση της αριστεράς, οφείλει να υποστηριχτεί με τους αντίστοιχους πολιτικούς (και οργανωτικούς) όρους.

Χρειάζεται ξεκάθαρη πρόταση για «κυβέρνηση της αριστεράς» και κάλεσμα για συμπαράταξη σε πολιτικό πλαίσιο - κυβερνητική πρόταση. Ένα τέτοιο λιτό αλλά και αναγκαίο και ικανό πλαίσιο, έχει τέσσερις άξονες:

* Τη μη αποδοχή του χρέους, τη ρήξη με τους δανειστές, το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τη λειτουργία του: παύση των πληρωμών προς τους δανειστές και διαγραφή ολόκληρου του ταξικού χρέους.

* Οικονομική ανασυγκρότηση με μοχλό τον δημόσιο τομέα: εθνικοποίηση των τραπεζών και των σημαντικότερων τομέων της παραγωγής και της οικονομίας.

* Ανεξάρτητα από το νόμισμα, είτε αυτό είναι το ευρώ είτε η δραχμή, πρόγραμμα άμεσης προστασίας του κόσμου της εργασίας και της λαϊκής πλειοψηφίας από τη φτωχοποίηση και την εξαθλίωση. Μέτρα για την ανεργία, το επίπεδο ζωής, τα εργασιακά δικαιώματα. Δημόσια και δωρεάν Υγεία - Παιδεία - Ασφάλιση κ.λπ. Που σημαίνει όλα τα μνημονιακά μέτρα να παρθούν άμεσα πίσω και να γίνει ευρεία αναδιανομή του πλούτου.

* Υπεράσπιση και διεύρυνση της δημοκρατίας: κοινωνικός και εργατικός έλεγχος σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής, από την οικονομία έως τη διοίκηση.

(Πλήρες άρθρο)

*Ο Γιώργος Σαπουνάς είναι μέλος της Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ (ΑΠΟ) και υπ. Τύπου του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής.